Czesław Miłosz

Το τραγούδι του τέλους του κόσμου

Τη μέρα του τέλους του κόσμου πετάει μια μέλισσα

Πάνω απ'τα κάρδαμα των Καπουτσίνων .

Μπαλώνει ο ψαράς τα δίχτυα του ,

Πηδούν στη θάλασσα τα χαρούμενα δελφίνια .

Τα νεαρά σπουργιτάκια τιτιβίζουν στις υδρορροές

Και το φίδι κατέχει το χρυσό του δέρμα , που έτσι κι αλλιώς του ανήκει .

Τη μέρα της συντέλειας του κόσμου ,

Περπατούν οι γυναίκες κάτω

Από τις ομπρέλες του ήλιου ,

Κι ο μεθυσμένος κοιμάται κάπου στην άκρια του γρασιδιού

Και οι οπωροπώλες διαλαλούν στους δρόμους τα εμπορεύματά τους

Κι η βάρκα με τα κίτρινα πανιά τριγυρνάει το νησί

Κι ο ήχος του βιολιού κρέμεται στον αέρα

Και των αστεριών η πορεία περνάει από δίπλα μας ,

Μα αυτοί που σκέφτονταν βροντές κι αστραπές

Σίγουρα απογοητεύτηκαν ,

Καθώς κι εκείνοι που ανάμεναν

Σήματα αρχαγγέλων δέχονται πια πως δεν συνέβη

Εκείνο που ανάμεναν .

Κι όσο κανείς ήλιο και φεγγάρι πάνω του θωρεί

Κι οι σκούρκοι στα ρόδια περπατούν

Κι όσο τα γαλαζοαίματα παιδιά γεννιούνται

Κανένας δεν πιστεύει

Πως έχει αυτό συντελεστεί .

Μόνο ο γκριζόμαλλος γέρος ,

Που θα μορούσε προφήτης να είναι ,

Μα δεν είναι ,

Αφού άλλο να κάνει έχει ,

Δηλώνει δένοντας ντομάτες :

Μια άλλη συντέλεια του κόσμου δεν θα υπάρξει ,

Μια άλλη συντέλεια του κόσμου δεν θα ξανάρθει !

Μετάφραση : Σωτήρης Ε. Γυφτάκης

λεξίτυπον 2007 

Σκίτσο : Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος

 

  Piosenka o końcu świata

 
W dzień końca świata
Pszczoła krąży nad kwiatem nasturcji,
Rybak naprawia błyszczącą sieć.
Skaczą w morzu wesołe delfiny,
Młode wróble czepiają się rynny
I wąż ma złotą skórę, jak powinien mieć.W dzień końca świata
Kobiety idą polem pod parasolkami,
Pijak zasypia na brzegu trawnika,
Nawołują na ulicy sprzedawcy warzywa
I łódka z żółtym żaglem do wyspy podpływa,
Dźwięk skrzypiec w powietrzu trwa
I noc gwiaździstą odmyka.
A którzy czekali błyskawic i gromów,
Są zawiedzeni.
A którzy czekali znaków i archanielskich trąb,
Nie wierzą, że staje się już.
Dopóki słońce i księżyc są w górze,
Dopóki trzmiel nawiedza różę,
Dopóki dzieci różowe się rodzą,
Nikt nie wierzy, że staje się już.
Tylko siwy staruszek, który byłby prorokiem,
Ale nie jest prorokiem, bo ma inne zajęcie,
Powiada przewiązując pomidory:
Innego końca świata nie będzie,
Innego końca świata nie będzie.

Ocalenie, 1945

wiersze.doktorzy.

 

Γιάννης Τσαρούχης

ΩΔΗ ΣΤΟΝ ΡΕΝΟΥΑΡ

1972 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

Λάδι σε χρυσωμένο ξύλο ( Ιδιωτική συλλογή )

Με της τετραφωνίας τη χαρά που ανθίζει απότομα

ένα πρωί σα λουλούδι που στάζει μέλι στα χρόνια των

παιδιών , με το βύθος που ρίχνει στις ψυχές το χρυσο -

ρουμπινί πουλί και το κουκουνάρι του δέντρου των Χρι -

στουγέννων , με τα γαλαζοπράσινα λεμόνια και τις πε -

ταλούδες του δέντρου , με τα λευκά μπαμπάκια των πε -

θαμένων και των ζωντανών , με τις κούνιες και τα τριαν -

τάφυλλα , με τη θάλασσα που είναι δίπλα στον ουρανό σα

σκέψις , με τις κιθάρες που ανακαλύπτουν τα μαθηματι -

κά μέσα στο κουρείο , με τις μελαχρινές σημειώσεις που

παίρνει κάθε ψυχή ζεστή με μελανί μολύβι , με την κάθε

λογής χάντρα , πρασινόχρυση , χρυσοκίτρινη και χρυσο -

ρουμπινένια και χρυσολουλακιά , με το βάθος της από -

λυτης ευτυχίας , με το εξόγκωμα της απόλυτης πίστης ,

με το γάλα στα χείλη , με τη βαθύτητα του μωρού που

βυζαίνει , με το φιλοσοφικό τέλειο μετεωρισμό της γυ -

ναίκας που θηλάζει , με το μέλι της βιολέτας , με την

σκόνη της πεταλούδας , με τον αργό καπνό της ψυχής , 

τον παχύ πηχτό και ατέλειωτο , με τις υδραυλικές εμφα -

νίσεις των μηρών , με τα συμφωνικά χυσίματα της κό -

μης , με την αστραπή της κοιλιάς , με τον εσπερινόν αέρα

του γυμνασιόπαιδος , με το λαιμό του πουκαμίσου , με το

χώμα του κήπου , με τις μυρωδιές του δυοσμαρί και

των σαλιγκαριών , με την θερμή αιωνιότητα των πήλι -

νων αγαλμάτων της ταράτσας , με της κόρης το άλυτο

μυστικό .

΄Οταν οι θεοί επιτρέψανε να βυθιστεί ο άνθρωπος σε

κάθε βαθιά σκιά ευτυχίας μαύρης και κόκκινης και κίτρι -

νης , όταν δέσανε με χρυσάφι κάθε φως για να μη φύγει , 

όταν στερεώσανε τη σάρκα στο θρόνο της ψυχής , όταν

βάλανε το δίχτυ της ψυχής κάτω από τα παιχνίδια της

σάρκας για να μην πέσει και χτυπήσει , όταν φτάσανε

μ'ένα πιάσιμο την ανατολή με τη δύση σαν σφυρί με το

δρεπάνι , όταν το εκατόφυλλο τραντάφυλλο επροσκυνήθη -

κε σαν σύμβολο της ψυχικής εξάψεως που είναι πνοή και

ορμή και θαύμα και σπίρτο και δροσερή φλόγα αθάνατη .

΄Οταν εμεγάλωσε η κοιλιά των βυζαντινών και άνοι -

ξε το αιδοίο της πίστεως σαν αρμονικό σκατό , όλες οι

μουσικές , όλες οι μουσικές ζωντανές και ζεστές με το

απεριόριστο μέλλον , η μουσική της Πολωνίας , η μου -

σική της άπω Γαλλίας , και άπω Γερμανίας , της Αγγλίας , 

της Ισπανίας , του Θιβέτ , των Θηβών , της Μεσσηνίας , 

της Ολλανδίας και του Τυρόλου , και όλες αυτές οι μου -

σικές που πέσανε φυσιολογικά από την κοιλιά των βυζαν -

τινών άρχισαν να χαμογελούν με την αθωότητα του υψω -

μένου πέους και να ενώνονται από δυοσμαρί στο

χώμα σαν τις βαθιές μυρωδιές του περιβολιού , σαν το

φεγγάρι που νύχτα και μέρα μένει πάνω από κάθε παιδί

που το κοιτά όπου και να βρίσκεται το παιδί . Θαυμάσιε

χωρισμέ που ενώνεις , απαίσια ένωση που σκοτώνεις το 

μίσχο που ανθίσανε σαν καλαθίσκοι όλοι οι άνθρωποι ,

αυτοί που έρχονται κι αυτοί που φεύγουν .

1937

ΠΟΙΗΜΑΤΑ 1934-1937

ΑΓΡΑ

σ . - 90 , 91 -

Νίκος Φωκάς

ΤΕΡΑΣ   ΠΟΝΤΙΚΟΣ

΄Ηταν σα λαγός , αλλά με συμπεριφορά

Ποντικίσια -στην πραγματικότητα δεν ξέραμε

Ούτε τη συμπεριφορά του , ούτε το μεγεθός του :

Εξαφανιζόταν που τον έβλεπες , κι έμενες με την αίσθηση

Ενός ίσκιου , ενός χαμένου ποιήματος .

Αυτονόητο πως έπρεπε να εξοντωθεί

Γιατί οι ίσκιοι και τα ποιήματα -το ξέρουμε -τρελλαίνουν ...

Φάκες , γάτες , ποντικοφάρμακα -όλα δοκιμάστηκαν .

Πέρασε κι ο παπάς να κάνει ένα αγιασμό .

Τέλος αναγκασστήκαμε να βάλουμε φωτιά στο σπίτι .

Τον είδαμε να διασχίζει μέσα στις φλόγες τις πρασιές

Μ'εφιαλτικά πηδήματα , σα μες στο στόμα γιγαντιαίας γάτας .

΄Ηταν και πάλι ποίημα , αν θέλετε .

΄Οχι το σκοτεινό , τ'αλλόκοσμο ανατρίχιασμα,

Μ'αυθεντική απεικόνιση της γήινης φρίκης .

1972

ΕΡΜΕΙΑΣ

σ . -31-

Βιβλίο :Η υπόγεια διάβαση για τα κρατικά βραβεία

Το θέμα των Κρατικών Βραβείων που δίνονται σε βιβλία , έχει πολλές παραμέτρους ,

πολλά ερωτήματα και πολλά ελαττώματα . Υπάρχουν κάποιες  διαβάσεις ,

για να φτάσει ο υποψήφιος βραβειολήπτης στη βράβευση . Πρέπει να κάμει πολλές

ενέργειες . Να βγάλει , βασικά , ένα βιβλίο . Μετά να επισκεφθεί πολλούς παρουσιαστές

βιβλίων και κριτικούς λογοτεχνίας ( μέσα ή έξω από εισαγωγικά ) για να αποσπάσει έναν

επικαλυμμένο από υποκειμενισμό και συναλλαγή , όχι πάντα οικονομική , δημόσιο έπαινο

μέσω του Τύπου . Να βάλει λυτούς και δεμένους , που λέει ο λόγος , για να πετύχει

κάποια προβολή ή συνέντευξη στα διάφορα ραδιοτηλεοπτικά μέσα . Να φροντίσει να

γνωρίσει τα μέλη της Επιτροπής σε κάποιο σχεδιασμένο πάρτυ ή πρόσκληση σε

ταβέρνα διά μέσου κοινού φίλου . Αποστολή κάποιων δώρων σε κάποιες ευκαιρίες

( γενεθλίων , εορτών κ.λ.π.) . Και αναζήτηση κάποιου εντύπου που με κείμενό του θα

θεοποιεί ένα -ένα όλα τα μέλη της Επιτροπής ( συχνά χωρίς να διαβάσει τα βιβλία τους ,

όπως κι εκείνοι τα δικά του . Και τέλος χρησιμοποιήση κάποιου κομματικού μηχανισμού

-όχι απαραίτητα κυβερνητικού .

Δε χρειάζεται το βιβλίο του να είναι αριστούργημα . Αρκεί νάχει κάποια πολυτέλεια .

Και καλλιτεχνικό εξώφυλλο . Μ'όλα αυτά μπορεί να γίνει - προσωρινά έστω -

επώνυμος , αφού σ'αυτό το είδος το μέτρο είναι η μετριότητα . Κι όπως λέει ο Μιχάλης

Μπουρμπούλης << Το φλερτ των λογοτεχνών με τη διαφήμιση είναι ένα θύμα ταμπού , ένα

ηθικό πρόβλημα απέναντι απέναντι στην καθαρόαιμη συγγραφή >> .

Ο Νίκος Μπακουνάκης εξάλου , εκφράζοντας την συγκατάνευσή του για τη νέα

επιτροπή απονομής του Κρατικού Βραβείου << γεμίζει ελπίδες ότι κάτι θ'αλλάξει σ'

αυτόν τον κουρασμένο , ταλαιπωρημένο , αλλά πάρα πολύ χρήσιμο θεσμό και για τους

συγγραφείς και για τους αναγνώστες και γενικότερα για τα λεγόμενα λογοτεχνικά ή 

πνευματικά ήθη της χώρας >> .
Το ηθικό καθένας το βλέπει διαφορετικά . Αλλά αν αυτή η απονομή -όπως γίνεται -
έχει το ηθικό βάρος , ήθελα νάξερα πόσο βάρος έχει το ανήθικο . Πρέπει να
διευκρινίσουμε πως δεν μας ενδιαφέρουν τα πρόσωπα , όσο ο θεσμός .
Και αςμου απαντήσουν οι βραβειοδότες και  οι βραβειολήπτες  :  Διαβάζονται όλα τα
υποψήφια για βράβεύση βιβλία ή γίνεται επιλογή ; Τα αριστουργηματικά βιβλία για
παράδειγμα του Ιάκωβου Ρήγα από την Αντίκυρα , του Γιώργου Πολυράκη από τη
Θεσσαλονίκη ή του Γιάννη Πουγούνια από την Κάλυμνο , της Ιφιγένειας Διδασκάλου
από την Καστοριά , τα ξέρουν οι Επίτροποι και θα τα διαβάσουν για να τα κρίνουν και
ν'αποφασίσουν .  ΄Η μήπως αυτοί οι Επίτροποι , οι οποίοι Επίτροποι , περιστρέφονται
γύρω από δέκα -δεκαπέντε ονόματα συγγραφέων , αλλά και εκδοτών που συναγελάζονται
στο γνωστό στέκι διανοουμένων του Κολωνακίου ;
Η καλύτερη απάντηση είναι αυτή που έδωσε στο Μπακανάκη , μέλος της Επιτροπής ,
όταν τον ρώτησε << αν προοιωνίζονται από τη νέα Επιτροπή ενδιαφέρουσες κρίσεις >> .
<< Η νεκροψία θα το δείξει >> , είπε ο Επίτροπος , με ειλικρίνεια , που μόνο η αυθόρμητη
απάντηση τη δίνει -χωρίς πρότερη σκέψη . Δηλαδή θα << θαφτούν >> πολλοί συγγραφείς .
Και σε διαμαρτυρίες κάποιων , θα γίνει εκταφή και νεκροψία , για να φανεί πως
απονέμεται η Δικαιοσύνη . Δηλαδή οι κριτικοί του απορριφθέντος βιβλίου ή του μη
αναγνωσθέντος , κριθέντος ή μη κριθέντος θα κάνουν ενώπιον του ενδιαφερομένου , τη
δέουσα για την περίσταση συζήτηση διά το << θανόν >> βιβλίον . Μα είμαστε στα καλά μας ;
Μπορούν να διαβαστούν όσα βιβλία εκδίδονται από ανθρώπους που έχουν την άλλη ,
κανονική , δουλειά τους ; Τη Τζίνα Πολίτου , τη Φρατζίσκη Αμπατζοπούλου , τον ΄Εκτορα
Κακναβάτο , τον Αναστάση Βιστωνίτη , το Γιώργο Βέλτσο και τον Δημήτρη Δημητρούλη ,
αγνώστων λοιπών στοιχείων . Αυτοί δηλαδή κρίνουν . Και κάποτε κρίνονται για τις 
αποφάσεις τους .
Ας μην τοποθετούμε τους Επιτρόπους μέσα από τις παρέες . Μέσα στο συμβούλιο ,
γίνονται παρέα . Κάποτε σε άλλη Επιτροπή ο καθένας πρότεινε κι ένα όνομα ( φίλου του
ασφαλώς ή συναλλακτικού ) το έγραφε σ'ένα χαρτί , το δίπλωνε , κι όλα τα χαρτιά τα
έβαζαν σ'ένα κουτί και τράβαγε ένας στα τυφλά .΄Οποιο όνομα έβγαινε με το τράβηγμα
έπαιρνε το ΄Α Βραβείο . ΄Υστερα τράβηγμα για το Β' κ.λ.π. Πολλά τραβήγματα δηλαδή .
Κωμικά πράγματα σ'ένα σοβαρό θέμα αυτά τα τραβήγματα .
Το συμπέρασμα είναι πως ο τελικός λόγος της κατευθυνόμενης διαφήμισης και
παντός τύπου προβολής και εντυπώσεων που στοχεύει στην απονομή των Κρατικών
Βραβείων είναι ένα από τα διάφορα << μαγειρέματα >> για να σερβιριστεί σε κάποιους
ο ιδρώτας του αγρίως φορολογούμενου λαού υπό τύπο τιμητικών Βραβείων . Τιμητικών
με υπόστρωμα πνευματικής ατιμίας .
Τι πρέπει να γίνει ; θα ρωτήσει κάποιος καλοπροαίρετος ή μη , κάποιος αρμόδιος
υπουργός που είναι πάντα ή σχεδόν πάντα αθώος του εγκλήματος . Απλούστατα να
καταργηθεί ο θεσμός , γιατί είναι αδύνατο να λειτουργήσει σωστά . Γιατί είναι αδύνατο
να μπούνε στη διαδικασία της κρίσης όλα τα βιβλία που κυκλοφορούν . Κι αφού δε
μπορούν να πείσουν κανέναν , ούτε τους βραβευθέντες , ούτε τους εκδότες ούτε τον
κοινό άνθρωπο , πνευματικό ή όχι , πως μ'αυτόν τον τρόπο  εξυπηρετούνται τα
<< λεγόμενα λογοτεχνικά ή πνευματικά ήθη της χώρας >> .
Η αλήθεια είναι πως τα Κρατικά Βραβεία , όπως και οι Τιμητικές Συντάξεις έχουν
γίνει μπάχαλο -και οι αρμόδιοι , αν και το βλέπουν και το ξέρουν , δεν κάνουν τίποτα .
΄Οχι από την ηλίθια συμπεριφορά τους , αλλά γιατί θέλγονται με το << δε βαριέσαι >> ,
και πάσχουν από την αθεράπευτη γραφειοκρατική και σαδιστική νόσο .


Πνευματική Ζωή τεύχος 157

Βενετία Μακρυνώρη

 

 

 Θ Ε Α Τ Ρ Ι Κ Ο

 

 

 

 

ΟΡΟΦΟΣ 13 - BY VENNIS MAK

Πράξη πρώτη.

Δεκατρείς όροφοι.

Όλα όσα κανείς δεν χρειάζεται ας τα φέρει σε εμένα.
Όλη μου η ζωή υπήρξε μιά υποψία κατεβάσματος στην κόλαση.
Εσείς το ονομάζετε υπόγειο.
Εγώ το φωνάζω ρηχή συνάντηση.
Δεν θυμάμαι ηδονικές συγκινήσεις που είχα, μα ξεχύνομαι σαν ολάκερο φορτίο σε μιά ελπίδα που σκαρφαλώνει στο μισοσκόταδο - και την κοιτάζω κάνοντας κύκλους.

 

Δεκατρείς όροφοι.

Κάποτε τον έξω κόσμο , τότε που τον άκουσα, πιστός ακόμη στο ανθρώπινο είδος,
φορούσε επίσημο ένδυμα, με υποδεχόταν, εγώ ήμουν βελος και σπαθί και η οργή ρωτούσε αναπάντητα...
-Ποιο το έπαθλο;
Τα πεζοδρόμιά τους απο εδώ που κοιτάζω, μοιράζουν έρωτες δωρεάν.
Πάρε κόσμε δυστυχία!
Μα αυτό δεν είναι τίμιο...
Πιστεύω μόνο σε μπούτια που ανοίγουν, κοιμήσου πάλι παλιοκαριόλη.
Και τα λοιπά, και τα λοιπά.
Α! Τα σκαλιά πρέπει να απαγορευτούν διά ροπάλου!
Ίσως προσκυνήσω πάλι με την πρώτη ευκαιρία, την καύλα μου αφτιασίδωτη και πυρακτωμένη.
Για τώρα όμως...
Μιά τέλεια τελεία και η έξοδος κινδύνου ένα- ένα σκαλί.

Δεκατρείς όροφοι.


Ετοιμάσου. Βγαίνεις.

Γιώργος Βλάχος : [ Με μια ρουπία ... ]

Με μια ρουπία να κουρνιάζει
στην τσέπη ,
με την Ινδία ερωτευμένη ,
με τον Γάγγη να κυλάει στο αίμα ,
με τον χρόνο ασίκη
να με κοιτάει στα μάτια
και τη γυναίκα έρωτα ,
να καλπάζει ,
εγώ ο πιο ασήμαντος
που είδες ,
έσπασα το φράγμα
και έτη φωτός αναρριχήθηκαν
στη πυραμίδα των βουρλισμένων
μου στίχων :
Ο Αλέξανδρος δεν αναπαύεται ποτέ .
Δεν είναι θνητό παράσιτο στην Τ.V .
καρφωμένο .
Δεν είναι διαπλεκόμενη σαπουνόπερα
στου χρόνου τη φούσκα .
Δεν είναι Givanchy κινητήρας
και αρώματα BMW .
Είναι :
΄Εφηβος άνεμος ,
έναστρος ποδηγέτης ,
αριστοκράτης του έρωτα ,
προσάναμα της γήινης
θλίψης .
Με τη μητέρα σελήνη στρατολογήθηκαν
σε αιώνια μνεία .

Γιώργος Βλάχος
δεν έχω visa για την ελευθερία 

σ . - 18 -

Παντελής Μπουκάλας

ΠΕΤΡΑ  ΠΑΤΡΙΔΑ

Χαρακτικό Ι - Στεφανάκις '98

Πέτρα πατρίδα

Πότε το άγαλμα μιας ανέκδοτης ωραιότητας

και πότε ο λίθος

στην κεφαλή των τέκνων σου εμφύλιος

Πέτρα πατρίδα

Πότε νησί που ανθεί ορθόπλωρο

και πότε θήκη τάφου

Πότε ψωμί να ξεγεννάς

πότε τα δόντια μας να τα συντρίβεις

Πέτρα πατρίδα

Πότε ένα όρος που μαστεύει τα ουράνια

πότε τροχός το δρεπάνι που οξύνει

το έμπορο

πότε το τείχος που μας κλείνει

έξω απ'το ήρεμο

Και πάντοτε το ποίημα που με υποσκελίζει

Πέτρα πατρίδα

Πότε γυμνή εξορία

και πότε ο τόπος όπου συνάζονται οι πολλοί

και κλώθουν παραμύθια ελευθερίας

Πότε της φλόγας μήτρα

πότε ο λίθος όπου βηματίζει η δημοκρατία

πότε του Προμηθέα το εγκάρθειτο άλγος

Κι άλλοτε πάλι γραφή απόκρημνη

που σε πετάμε πίσω μας

μην και μας κάψει το νόημα του μαύρου σου

Κι ανέρχονται τότε όντα της γης

ο ΄Ελλην η Μελανθώ η Πρωτογένεια ο Αμφικτύων

να υπάρξουν το ερωτήμά τους το πύρρειο

<< Και σα βουβή , και σαν τυφλή ,

και σαν το λίθο στέκεις >>

μητρίδα μου

οπού με θέλει ποταμό

μα εμέ καρκίνος μ'έχει της δίψας

και του πέλαγου τ'ατρύγητου ο πόθος

Εύφορη των δακρύων

αγαπημένη όσων δεν σε κατέχουν

και των κατόχων σου νόμισμα

Κυλάς και τρέχεις χάμου -

μ'αλλιώς , χαμένη θά 'σουν

( Απόσπασμα από το υπό έκδοση βιβλίο

Οπόταν πλάτανος << εκδ . ΄Αγρα >> )

Λίθινη Εποχή
εκδόσεις ΙΔΜΩΝ 

΄Εκτωρ Κακναβάτος

ΑΠΟΛΑΥΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΟΥ ΑΣΥΝΕΧΟΥΣ

Σε καμιάν εξέλκωση του Χρόνου , είπε

Ούτε κι όταν ελόγου Του υποτροπιάζει

κι εξαλλάσσεται σε πελταστή .

Καμιά δεν ύπαρξε ως τώρα ταχύτητα

τόσο ελλόγιμη , είπε

΄Οσο η χιλιοστή εκσπερμάτωση του Δωδωναίου Διός ...

΄Ηταν το ανεπανάληπτο εκείνο do . Η περίφημη σε οκτάβα latina

που αμόλυσε στα ύψη ο alto tenore , ο τελευταίος απ'τους Τρώες Poplius

Vargilius Maro . Και τούτο , όταν ένιωσε να ολισθαίνει προς τον ορθολογι -

σμό .

΄Ηταν που εκστασιάστηκε , όχι μόνο που τα λόγια του εκτινάχτηκαν ως

αλλοδαπά αδρόνια κυνηγώντας καταπόδας την ηχώ στα φαράγγια του

Καλλίδρομου , μα πιο πολύ , απ'το υπέρβαρο continuo από τις επιθετικές α -

γριομέλλισες που κλείσαν την μπασιά , στην πιο ένδοξη στενωπό της γης , ό -

που κάποτε ολίγιστοι , μα ΄Ελληνες , εστόρεσαν κ.τ.λ . Κι ίσως να ζήλεψε

που είναι ακόμα πυρωμένη από την άψα της μάχης , της εκείνης , ... που δε λέ -

ει να καταλάγιάσει . Κι ας πάει να λένε οι γεωλόγοι για θερμοπηγές .

Είχαμε μείνει από λάστιχο στις Θερμοπύλες , Νικημένοι οι Γότθοι κατη -

φόρισαν με τ'αγελάδια τους τα φαράγγια του ΄Αδη παρακάμπτοντας την α -

νελέητη Ορθοδοξία και τον ελαιώνα της , ότι δίχως ΄Αμφισα δεν θα ύπαρχε

βυρσοδεψία .

Στα ύψη ορτίκια κι άλλα πτηνάρια πελασγικά χλεύαζαν τα επίγεια ... ό -

πως και έγινε πιο ύστερα με κάτι φρικιά του Ουρανού κατά την ταφή του κό -

μητα Orgaz που συνεχίζεται ως ουράνιο πηδάλιο καλλιφωνίας .

Το τοπίον έλυωνε μέσα σ'ασημένιο φως λόγω που μας δινόταν ακάλυ -

τος ο μηρός της Οίτης .

Ομπρέλα τεύχος 64

Χαρακτικό Γιάννης Στεφανάκις

από -ΑΚΑΡΕΙ-

Σόνια Ζαχαράτου

Η πόλη μας ήταν τετράχρωμη . Κτισμένη από κόκ -

κινο ντόπιο πωρόλιθο , από σταχτή γρανίτη , από

λευκό μάρμαρο θρακικό , από βασάλτη μαύρο κρη -

τικό . Πολεοδόμοι , μηχανικοί , αρχιτέκτονες , γλύ -

πτες , ζωγράφοι και σπουδαίοι τεχνίτες από όλη την

αυτοκρατορία δούλεψαν σε αυτήν εντατικά και για

καιρό πολύ είχες το στόχο σου : η πόλη να γίνει αρ -

μονική στο μάτι και στη ψυχή , και για την αρμονία

της να την ευλογήσουν οι θεοί .

΄Ολα τα επιμελήθηκες εσύ . Τη ρυμοτομία και τα

σχέδια για τους λιθοστρωμένους δρόμους , που στο -

λίζονταν με κορινθιακές κολόνες και κρήνες . Τα

σχέδια για το παλάτι , το διοικητήριο , τους ναούς ,

τις επάυλεις και την αγορά . Τα σχέδια για πά -

σης φύσεως εργαστήρια και καταστήματα , που πά -

ράβγαιναν μεταξύ τους σε φαντασία , και τα σχέδια

για τις υπόγειες αποθήκες , όπου συντηρούσαν τον

οίνο και τα τρόφιμα . Τις πανσέληνες και ημισέλη -

νες πλατείες με τα μωσαικά , που οι ψηφίδες τους

ζωντάνευαν πολέμους κι έρωτες στα αφημένα πίσω

χρόνια . Τα σμιλεύματα στις αψιδωτές εσοχές των
δρόμων , που φιλοξενούσαν τις νύχτες τους αναμμέ -
νους λύχνους και πυρσούς . Το πολύπλοκο υδρευτι -
κό και αποχετευτικό σύστημα της πόλης  μόνος σου 
έλεγξες , μάλιστα , μετά την ολοκλήρωσή του , την
καθαρότητα των νερών , παίζοντας σαν παιδί στις
θέρμες και στα συβαρίτικα * χαμάμ .
Και καθώς έδινες πάντα προτεραιότητα στη σκέ -
ψη και τη γνώση , είχες λόγο και για το αρχιτεκτονι -
κό σχέδιο της βιβλιοθήκης , όπου θα ταξινομούνταν
οι πάπυροι , θα εργάζονταν γραμματείς και βιβλιο -
θηκάριοι , θα  έρχονταν πολίτες να μελετήσουν στο
αναγνωστήριό της . Και διάλεξες φυσικό φωτισμό
γι'αυτόν το χώρο , που τον εξασφάλισαν εκλεκτής
ποιότητας υαλοπίνακες .
Καθόσον έπειτα σαν θεατής αόρατων αγώνων
στις κερκίδες , άλλοτε του Σταδίου και άλλοτε του
Ιπποδρόμου , και υπολόγιζες την κλίση του ήλιου
την εποχή των τελετών . Δοκίμαζες την ακουστική
του Ωδείου και του Θεάτρου αφού , σε κάθε κύκλο
των γενεθλίων μου , θα φιλοξενούνταν εκεί από όλη
την αυτοκρατορία και ποιητικοί αγώνες . Οι έλληνες
τραγωδοί και μουσικοί θ'ακούγονταν και σ'αυτή
τη γη , οι λατίνοι ποιητές θα έβρισκαν τη θέση τους
και οι πυρρίχιοι χοροί , που σε ενθουσίαζαν , θα ξα -
γρυπνούσαν τις νύχττες μας .
Και δεν ξέχασες ακόμα μια υπόσχεσή σου το -
ποθέτησες σεμνές επιγραφές - αναφορές στη ζωή
μας στα μικρά ημικυκλικά ιερά , γιανα ενθυμούνται
το δικό μας έρωτα στον ενεστώτα χρόνο οι προσκυ -
νητές που θα έφταναν εδώ στο μέλλον .
Κι έφερες και υποκριτές , χορευτές και χορεύτρι -
ες , κιθαρωδούς και αυλητρίδες για την ψυχαγωγία
μας , αλλά και σοφούς δασκάλους να διδάξουν τις
επιστήμες και τη φιλοσοφία . ΄Αλλους πάλι διάλεξες
για τις τέχνες τις πολεμικές και τις αθλοπαιδιές μέ -
σα στις παλαίστρες .
Κι όταν όλα τέλειωσαν , ένα γοργόνιο από χαλ -
κό στα τείχη της με τα χέρια σου τοποθέτησες ένα
γοργόνιο που θα τη φύλαγε για πάντα από το κακό -
βουλο μάτι των εχθρών .


* Από την πλούσια πόλη Σύβαρι , όπου δημιουργήθηκαν τα
πρώτα χαμάμ . Υπάρχει ακόμη στη νότια Ιταλία .

σ.  - 67, 68, 69 -

Lawrence Ferlinghetti

Αὐτοβιογραφία
 

Ζω μια ήσυχη ζωή

πάω στο μπαρ του Μάικ κάθε μέρα

κοιτώντας τους πρωταθλητές

της Αίθουσας Μπιλιάρδου του Δάντη

και τους μανιακούς με τα Γαλλικά φλιμπεράκια .

Ζω μια ήσυχη ζωή

στην κάτω ανατολική λεωφόρο του Μπρόντγουέη .

Είμαι ένας Αμερικάνος .

΄Ημουν ένα Αμερικανόπουλο .

Διάβαζα το Περιοδικό για Αμερικανόπουλα  

και έγινα πρόσκοπος

στα προάστεια .

Νόμιζα πως ήμουν ο Τομ Σώγερ

πιάνοντας καραβίδες στο ποτάμι του Μπρόνξ

και φανταζόμουνα πως ήταν ο Μισσισσίππι . 
Είχα ένα γάντι του μπέηζ μπωλ  
και ένα ποδήλατο μάρκας Ιπτάμενος Αμερικάνος .
΄Εκανα διανομή τη Σπιτίσια Συντροφιά της Γυναίκας 
στις πέντε το απόγευμα
ή την εφημερίδα Χέραλντ Τρίμπιουν  
στις πέντε το πρωί .
Ακόμα μπορώ ν'ακούσω τον ήχο της εφημερίδας
όταν πέφτει σε χαμένες βεράντες .
Είχα δυστυχισμένα χρόνια σαν παιδί .
Είδα τον Λίντμπεργκ να προσγειώνεται .
Κοίταξα προς τα παλιά
μα δεν είδα κανέναν άγγελο .
Μ'έπιασαν να κλέβω μολύβια
απ'το Ψιλικατζίδικο του Τάλιρου και του Δεκάρικου
τον ίδιο μήνα έγινα Αητόπουλο στους Προσκόπους .
΄Εκοψα δέντρα για το Παιδικό Αναμορφωτικό Συμβούλιο
και κάθισα πάνω τους .
Αποβιβαστηκα στη Νορμανδία
με μια λέμβο που ντεραπάρησε .
΄Εχω δει τους πιο μορφωμένους στρατούς
στου Ντόβερ την ακτή .
Διαβάζω τη Λόρνα Μόστ
που ήταν ο τρόμος των βιομηχάνων
και είχε πάντα μια μπόμπα πάνω στο γραφείο του .
΄Εχω δει τους σκουπιδιάρηδες να παρελαύνουν
στη γιορτή της Ημέρας του Κολόμβου
πίσω από τους πολύλαλους
τρομπετίστες που έκλαναν .
Δεν έχω πάει στο Κλόιστερ
για πολύ καιρό
ούτε στο Τηίλερι
αλλά σκέφτομαι ακόμα
να πάω .
΄Εχω δει τους σκουπιδιάρηδες να παρελαύνουν
όταν χιόνιζε .
΄Εχω φάει σάντουιτς με λουκάνικο στο γήπεδο .
Έχω ακούσει την Προσφώνηση για το Γκέττυσμπεργκ .   
Μου αρέσει εδώ
και δεν θέλω να γυρίσω
από κει που ήλθα .
Έχω κι εγώ καβαλήσει βαγόνια πλατφόρμες 
πλατφόρμες πλατφόρμες .
΄Εχω βρεθεί στην Ασία
με το Νώε στην Κιβωτό .
΄Εχω βρεθεί στις Ινδίες
όταν χτιζόταν η Ρώμη .
΄Εχω βρεθεί στη Φάτνη
με έναν ΄Ονο .
΄Εχω δει τν Αιώνιο Διανομέα
από έναν ΄Ασπρο Λόφο
στο Νότιο Σαν Φρανσίσκο
και τη Γελαστή Γυναίκα στο Πάρκο της Τρέλας
΄εξω απ'το Σπίτι της Χαράς
σε μια γερή νεροποντή
ακόμα να γελά .
Ζω μια ήσυχη ζωή
έξω από το μπαρ του Μάικ κάθε μέρα
βλέποντας τον κόσμο να περνά
με τα περίεργα παπούτσια του .
Μια φορά ξεκίνησα
να κάνω το γύρο του κόσμου με τα πόδια
αλλά σταμάτησα στο Μπρούκλιν .
Εκείνη η Γέφυρα πήγαινε πολύ για μένα .
΄Εχω μπλέξει με τη σιωπή
την εξορία και την πονηριά .
Πέταξα πολύ κοντά στον ήλιο
και μού 'φυγαν οι κέρινες φτερούγες .
Ψάχνω για το Χαμένο Αρχηγό
που πετάξαμε μαζί .
Οι νέοι θα 'πρεπε να γίνουν εξερευνητές .
Αλλά η Μητέρα ποτέ δεν μου είπε
ότι θα υπήρχαν σκηνές σαν κι αυτές .
Κουρασμένος απ'τη Μήτρα
ξεκουράζομαι .
΄Εχω ταξιδέψει
΄Εχω δει τη Λωλή πολιτεία .
΄Εχω ζήσει τη μαζική ανακατωσούρα .
΄Εχω ακούσει τον Κίντ ΄Ορυ να κλαίει .
΄Εχω ακούσει ένα τρομπόνι να κάνει κήρυγμα .  
Έχω ακούσει τον Ντεμπυσσύ
μέσα από ένα στυπόχαρτο .
΄Εχω κοιμηθεί σε εκατό νησιά
όπου τα βιβλία ήταν δέντρα .
΄Εχω ακούσει τα πουλιά
να ηχούν σαν καμπάνες . 
΄Εχω κατοικήσει σε εκατό πόλεις
όπου τα δέντρα ήταν βιβλία .
Τι υπόγειοι σιδηρόδρομοι τι ταξί τι καφενεία !
Τι γυναίκες με τυφλά βυζιά
με τα μέλη χαμένα ανάμεσα στους ουρανοξύστες !
΄Εχω δει αγάλματα ηρώων
σε μικρές πλατείες .
Τον Δαντών να κλαίει σε μια είσοδο του μετρό
τον Κολόμβο στη Μπαρτσελόνα
να δείχνει δυτικά προς τις Ράμπλας
προς τα γραφεία της Αμέρικαν Εξπρές
τον Λίνκολν στην πέτρινη καρέκλα του
και ένα μεγάλο Πέτρινο Πρόσωπο
στη Βόρειο Ντακότα .
Ξέρω πως ο Κολόμβος
δεν εφεύρε την Αμερική .
΄Εχω ακούσει εκατό διαρηγμένους ΄Εζρα Πάουντ .
Θά 'πρεπε να τους λευτερώσουν όλους .
Είναι πολύς καιρός που ήμουνα βοσκός .
Ζω μια ήσυχη ζωή
στο μπαρ του Μάικ κάθε μέρα
διαβάζοντας τις μικρές αγγελίες .
΄Εχω διαβάσει το Ρήντερς Ντάιτζεστ
από εξώφυλλο σ'εξώφυλλο
Και πρόσεξα το πόσο μοιάζουν
οι Ενωμένες Πολιτείες με τη Γη της Επαγγελίας
όπου το κάθε κέρμα είναι σταμπαρισμένο
με το Στο Θεό βασιζόμαστε
αλλά τα χάρτινα δολλάρια δεν τό 'χουν
όντας Θεοί από μόνα τους .
Διαβάζω τις αγγελίες καθημερινά
ψάχνοντας για μια πέτρα για ένα φύλλο
για μια πόρτα που δεν έχει βρεθεί .
Ακούω την Αμερική να τραγουδά
στο Χρυσό Οδηγό .
Κανείς δεν θα μπορούσε να ξέρει
πως η ψυχή έχει φάσεις οργής .
Διαβάζω τις εφημερίδες κάθε μέρα
και ακούω την ανθρωπότητα να τα χάνει
μες τη θλιβερή πληθώρα του τυπογραφείου .
Βλέπω ότι η λιμνούλα του Βάλντεν έχει αποξηραθεί
για να γίνει ένα Λούνα Πάρκ .   
Βλέπω ότι κάνουν τον Μέλβιλ
να φάει τη φάλαινά του .
Βλέπω έναν άλλο πόλεμο νά 'ρχεται 
μα δε θα βρεθώ εκεί να πολεμήσω .
΄Εχω δει τα γραψίματα
στον τοίχο του αποχωρητηρίου της αυλής .
Βοήθησα τον Κίρλου να τα γράψει .
Παρέλασα στην Πέμπτη Λεωφόρο
παίζοντας μια τρομπέτα
με ένα μεθυσμένο απόσπασμα
αλλά γύρισα πίσω γρήγορα στην Κάσμπα
ψάχνοντας το σκύλο μου .
Βλέπω μια ομοιότητα
ανάμεσα στα σκυλιά και σε μένα .
Τα σκυλιά είναι οι αληθινοί παρατηρητές
γυρνώντας πάνω κάτω στον κόσμο
μέσα από τη χώρα των Μολλόυ .
΄Εχω περάσει από σοκάκια
πολύ στενά για τις Κράυσλερ .
΄Εχω δει εκατό κάρα γαλατάδικα
δίχως άλογα
σε ένα οικόπεδο στην Αστόρια .
΄Εχω ακούσει το τραγούδι του παλιατζή .
΄Εχω ταξιδεψει σε σούπερ εθνικές οδούς
και έχω πιστεψει την υπόσχεση των διαφημίσεων .
΄Εχω διασχίσει την πεδιάδα του Τζέρσει
και έχω δει τις Πόλεις του Κάμπου
και κυλίστηκα στον άγριο βούρκο του Γουέστεστερ
με τις ομάδες των ντόπιων νομάδων του
μέσα σε φοτηγάκια .
Τους έχω δει .
Είμαι ο άνθρωπος εκείνος .
΄Η μουν εκεί .
Υπόφερα
κάπως .
Είμαι ένας Αμερικάνος .
΄Εχω διαβατήριο .
Δεν υπόφερα ποτέ δημόσια .
Είμαι αυτοδημιούργητος .
Και έχω σχέδια για το μέλλον .
΄Εχω σειρά για ένα
σπουδαίο πόστο .
Μπορεί να μετακομίσω
στο Ντητρόιτ .
Είμαι προσωπικά μόνο 
πλασιέ σε γραβάτες .
Είμαι ένας καλός φιλαράκος .
Είμαι ένα ανοιχτό βιβλίο
για το αφεντικό μου .
Είμαι το τέλειο μυστήριο
για τους καλύτερούς  μου φίλους .
Ζω μια ήσυχη ζωή
σετο μπαρ του Μάικ κάθε μέρα
ανατενίζοντας τον αφαλό μου .
Είμαι ένα κομμάτι
της παλιάς τρέλας του κορμιού .
΄Εχω περιπλανηθεί σε διάφορα
δάση της νύχτας .
΄Εχω ακουμπήσει σε μεθυσμένες πόρτες .
΄Εχω γράψει άγριες ιστορίες
δίχως σημεία στίξης .
Είμαι ο άνθρωπος εκείνος .
΄Ημουν εκεί .
Υπόφερα .
Κάθησα σε μια άβολη καρέκλα .
Είμαι ένα δάκρυ του ήλιου .
Είμαι ένας λόφος
όπου τρέχουν οι ποιητές .
Εφεύρα το αλφάβητο
αφού είδα τους γερανούς να πετούν
Και να φτιάχνουν γράμματα
με τα πόδια τους .
Είμαι μια λίμνη στο λειβάδι .
Είμαι μια λέξη
σ'ένα δέντρο .
Είμαι ένας λόφος ποίησης .
Είμαι μια επιδρομή
στο άναρθρο .
΄Εχω ονειρευτεί
ότι μου 'πεσαν όλα τα δόντια
αλλά έζησε η γλώσσα μου
για να πει το παραμύθι .
Γιατί είμαι ένας αποστακτήρας
της ποίησης .
Είμαι μια τράπεζα τραγουδιών .
Είμαι ένας πιανίστας
σ'ένα εγκαταλειμένο καζίνο
σε μια παραλιακή πλατεία
στην πυκνή ομίχλη
και παίζω ακόμη .
Βρίσκω μια ομοιότητα
ανάμεσα στη Γελαστή Γυναίκα
και σε μένα .
΄Εχω ακούσει τον ήχο του καλοκαιριού
στη βροχή .
΄Εχω δει κορίτσια σε εξέδρες
νά 'χου