Σόνια Ζαχαράτου

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΕΝΑΣ «ΕΧΘΡΟΣ» ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ

Στο Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης» θα ανεβεί το θεατρικό έργο «Ο ΕΧΘΡΟΣ ΜΟΥ», 17, 18, 19 και 24, 25, 26 Μαΐου.

Μια γυναίκα όμηρος. Το παιδί της. Η νύχτα. Ο εχθρός σε απόσταση αναπνοής. Ο θάνατος...

 «Ο Εχθρός μου» είναι ένα έργο πολιτικό, ένα έργο βαθιά ανθρώπινο, υπαρξιακό. Οι ήρωές του έρχονται αντιμέτωποι με τη βία και το φόβο, με τις επιθυμίες και τα όνειρά τους. Η συναισθηματική φόρτιση διατρέχει όλο το έργο. Η εκδίκηση, η οργή, το μίσος, το δέος μπροστά στο θάνατο και το προδικασμένο αύριο είναι το «σκηνικό» της ζωής τους, είναι ο αναπότρεπτος εσωτερικός εφιάλτης τους. Ωστόσο, και η συγχώρηση, και η μνήμη, και η εμπιστοσύνη, και η ανάγκη για αγάπη, και η αγάπη για ζωή, και αυτά είναι όλα εκεί. Τι μπορεί, λοιπόν, να συμβεί ανάμεσα σε δυο ανθρώπους, μια παγωμένη νύχτα που δεν μοιάζει με καμία προηγούμενη της ζωής τους;

Το έργο, που αναπτύσσεται και πλέκεται σε δύο παράλληλους μονολόγους, πλημμυρίζει από εικόνες ομορφιάς, καθώς οι δύο «εχθροί» -έρμαια αποφάσεων άλλων- έρχονται κοντά, ξεχνώντας την άβυσσο που τους χωρίζει. «Ο Εχθρός μου» είναι εμπνευσμένος από την τραγωδία που εκτυλίχθηκε στο σχολείο του Μπεσλάν της βόρειας Οσετίας, το 2004, όπου σκοτώθηκαν 385 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων 186 παιδιά.

Κείμενο:                                 Σόνια Ζαχαράτου

Σκηνοθεσία:                           Δημήτρης Καντιώτης

Ερμηνεύουν:                          Γεωργία Ζώη, Βαγγέλης Στρατηγάκος

Μπαγιάν παίζει η μουσικός:  Ξένια Τσέλιγκα

Σκηνικά – κοστούμια:            Ηλίας Λόης

Φωτισμοί:                               Χριστίνα Θανάσουλα

Μακιγιάζ:                               Μαίρη Κασούμη

Φωτογραφίες:                         Κώστας Λυκαβηττός

Παραγωγή:                             Linos Pro.

Ελένη Κοφτερού

Όταν χάλασε το πλυντήριο

Έσυρα την παλάμη μου
στο ξεβαμμένο τοιχάκι
του πλυσταριού
είδα τη γιαγιά μου
με τ' αναψοκοκκισμένα
μάγουλα
να τραγουδά
στου ποταμού την ούγια
τα στήθη της ανεβοκατέβαιναν
γλυκό ανάσας πανηγύρι
κι εγώ φορούσα
στο κεφάλι
πολύχρωμο μαντήλι
μπαλόνι παιδικό
μ΄αφήσανε να στύψω
τα ασπρόρουχα
εκείνος
ο συνεσταλμένος καταρράχτης
που δρόσισε τα πόδια τους
το πρώτο ποίημά μου 

Κι ύστερα στην ταράτσα
άσπρο δάσος φυτέψαμε
για να τρομάξει το σκοτάδι
κλεφτά φιλιά σου έδινα
ανάμεσα στα δέντρα τα λευκά
και τα σεντόνια
γίνηκαν πανιά της θάλασσας
τα φανελάκια
τ' ουρανού ευχές
μα τα φιλιά σου
ήτανε πάντα φιλιά...

Τι απογοήτευση το πρωινό!
τον μάστορα δεν έβρισκα
μα προπαντός δεν ήξερα
πως να' βρω τα φιλιά σου...

Κ.Γ.Καρυωτάκης

ΕΛΕΓΕΙΑ ΚΑΙ ΣΑΤΙΡΕΣ

[ 1927 ]

Es metus ille foras praeceps Acheruntis agendus

funditus humanam qui vital turbat ab imo .

Και πρέπει να διωχτεί μακριά , με το κεφάλι πρώτο ,

εκείνος ο φόβος του Αχέροντα , που συθέμελα ταράζει

την ανθρώπινη ζωή από τα βάθη .

LUCRETIUS

<< Την τρίτη συλλογή του έλεγε από το 1923 να την εκδώσει , χωρίς τίτλο , με μια
νεκροκεφαλή στο ξώφυλλο και δυο κόκαλα ' χιαστί ' κάτω απ'αυτή και με
την ακόλουθη λεζάντα :

Με το Μηδέν και το ΄Απειρο 
να συμφιλιωθούμε . 

 Εσχεδίασε μάλιστα ο ίδιος το σκίτσο που παραθέτουμε >> ( ΄Απαντα , 1938 , σελ. xxxix ) .

Αξίζει να παρατηρηθεί πως η νεκροκεφαλή εγγράφεται στο σχήμα του μη-

δενικού , ενώ τα κόκαλα συμπίπτουν με το αλγεβρικό σημείο του απείρου .

Ντίνος Χριστιανόπουλος : << Κρίση >> '' Crisis ''

"You call it crisis, I call it water closet that every now and then is severely clogged. They are all shitting, and no one cleans, and everybody is disappointed about whom will be found to unclog it. And at the end, some people are found. Of course not the corrupted governments, nor the cold-blooded political parties, nor the finished ideologies; before all, not the masses with the fat words that are making noise and collect the money. But the few ones, those that without being seen by someone they give the hand to the fellow-being; those that without scheduling reforming plans, they bow their head and work. This small number of people are the rare candles in the darkness, when the light comes very late."
 
Ntinos Christianopoulos

Ntinos Christianopoulos (1931) is an important poet living in the city of Thessaloniki, Greece.

"Response" [1989] is part of the book "AGAINST", "Diagonios", editions, 1993.
--------
"Crisis" is a small film by Christos Kallitsis
http://www.kallitsisfilm.gr

ΑΠΟΚΡΙΣΗ

«Εσείς το λέτε κρίση, εγώ το λέω καμπινέ που κάθε λίγο βουλώνει. Όλοι χέζουν, κανείς δε σκουπίζει, κι όλους τους πιάνει απελπισία για το ποιος θα βρεθεί να τον ξεβουλώσει. Και στο φινάλε, κάποιοι βρίσκονται. Όχι βέβαια οι διεφθαρμένες κυβερνήσεις, ούτε τα αδίσταχτα κόμματα, ούτε οι ξοφλημένες ιδεολογίες· προπάντων όχι οι πολλοί, με τα παχιά τα λόγια, που θορυβούν και εισπράττουν. Αλλά οι λίγοι, αυτοί που χωρίς να τους βλέπει κανείς, δίνουν ένα χέρι στο συνάνθρωπο· αυτοί που χωρίς να καταστρώνουν αναμορφωτικά προγράμματα, σκύβουν το κεφάλι και δουλεύουν. Αυτοί οι λίγοι είναι τα αραιά κεριά μες στο σκοτάδι, όταν το φως αργεί πολύ να φανεί.»

Ντίνος Χριστιανόπουλος

O Ντίνος Χριστιανόπουλος (1931) είναι ένας σημαντικός ποιητής που ζει στη Θεσσαλονίκη.

H «Απόκριση» [1989] βρίσκεται στο «ΕΝΑΝΤΙΟΝ», εκδόσεις Διαγωνίου, 1993.
--------
Η «Κρίση» είναι μια μικρή ταινία του Χρίστου Καλλίτση

Παραγωγή Ταινίες Ντοκουμέντα

http://www.documenda.gr

Γιώργος Σουρής

Πρόγραμμα του Δεληγιάννη

και περί του τι θα κάνη .

΄Επεσαν , έπεσαν λοιπόν , ω φίλοι συμπολίται ,

κι 'είδομεν φως αληθινόν και πνεύμα επουράνιον ...

όπως γευθώμεν και ημείς από το μέγα δάνειον

διότι ενδεχόμενον την άλλη εβδομάδα 

να ροκανίωσιν αυτοί εκ νέου την Ελλάδα .

_

Αλλά προς τι να πάσωμεν σας ερωτώ και πάλιν ;

μήπως δεν έχωμεν κι 'ημείς αρχάς και υποθέσεις 

μη δε θα φέρωμεν κι ' ημείς φρικτήν ανεμοζάλην

 'στας παύσεις , 'στους διορισμούς και εις τας μεταθέσεις ;

Μήπως δεν θ'αναγράψωμεν παντού καινοτομίας ;

_

Πόσα ρουσφέτια έδωσεν αυτός υπέρ του κράτους ;

ας είπωμεν τρισχίλια , προσθέσαμε ακόμα ...

εγώ θα δώσω , κύριοι , και εις τους αποστράτους ,

εγώ θα δώσω 'στους ραχητικούς , πως έχομεν 'στο κόμμα ,

θα δώσω εις τους φίλους μας , θα δώσω στους εχθρούς μας ,

και συνελόντι δε ειπείν εις ξένους και 'δικούς μας .

_

Και είναι τράπουλαις αυταίς που έφερεν εσχάτως ,

να μη γνωρίζεται ποσώς η Ν τ ά μ α  και ο  Φ ά ν τ ε ς ;

μήπως τα σπίρτα άφησε τουλάχιστον 'στο Κράτος ;

μήπως και το πετρέλαιον δεν 'πήρε ο μπιρπάντες ;

Μήπως εκρήξεις κύριοι , δεν έγιναν φρικώδεις ,

μη και τας κεφαλάς ημών δεν θέλει ο Ηρώδης ;

_

Εγώ θα άρω , κύριοι , και την κυκλοφορίαν ,

την ύψωσιν της πίστεως του κράτους θ'αναγγείλω ,

εγώ θα φέρω εθνικήν εν γένει ευπορίαν ,

εγώ και 'στους Αβυσσινούς δυο πρεσβευτάς θα στείλω .

Εγώ το ισοζύγιον θα φέρω 'στην παρτίδα ,

και θα ξηράνω μόνος μου κι 'αυτήν την Κωπαίδα . 

_

Εγώ θα διώξω τον Βοσσέρ και τον Λεζέν προσέτι ,

θα διώξω και τας Γαλλικάς επιτροπάς των δρόμων ,

και μόνον οι Πανέλληνες θα πέρνουνε ρουσφέτι ,

συμφώνως προς το Σύνταγμα του έθνους και τον νόμον .

Εγώ θα φέρω τον χρυσούν αιώνα μάνι μάνι ...

Ζήτω λοιπόν σ'εμέ , σε σας , ζήτω και του Νταλιάννη .

Μαρία Ροδοπούλου

"Είμαι Πολλές"

“Κάποια μέρα θα σκοτώσω την μία
Αλλά και πάλι
Πολλές θα είμαι

Ίσως περισσότερες”

Από 11/4/2013 στα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Ιδεόγραμμα.

Erich Fried

Π Α Ι Γ Ν Ι Δ Ι Α

Γιάννης Γαϊτης , Το Μονόπλανο

Την ημέρα του << Παιδικού Φεστιβάλ >>

στο Βιετνάμ , τα αμερικανικά βομβαρδιστικά

έριξαν παιγνίδια στα χωριά . Εκεί ,

λίγες μέρες πριν , πολλά παιδιά είχαν σκοτωθεί

από τους βομβαρδισμούς των ίδιων αεροπλάνων .

Παιγνίδια

πέφτουν

αντί για μπόμπες

στο << Παιδικό Φεστιβάλ >> .

Το γεγονός

- είπανε -

έκανε μεγάλην

εντύπωση

σε όλο τον κόσμο !

Τουλάχιστον ,

ας ρίχνατε τα παιγνίδια

λίγες μέρες πριν .

΄Ετσι , τα παιδιά ,

χάρη στην άμετρη καλοσύνη σας ,

θα τα σκοτώνατε

καθώς θα παίζανε με τα παιγνίδια ...

Μετάφραση : Γιώργου Νάσιου

Κώστας Ταχτσής

ΚΑΦΕΝΕΙΟΝ  '' ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟΝ ''

ΚΙ' ΑΛΛΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ

( CEUVRES POSTHUMES )

Το φέρετρο σπάει από τον εντεταλμένο Αστυφύλακα . Ο Νόμος είναι Νόμος .

Φωτογραφία , Κώστα Αναγνωστάκη

<< Λοιπόν γελώ πολλές φορές κλαμώντα

τους με μισούσι να γελούν θωρώντα... >>

Δεν με σκοτίζει τι θα πουν πια ή τι θα πω

κι 'αν επιστρέψεις σύντομα απ'το ταξίδι αυτό

που πόσο ακόμα θα κρατήσει

θα βρεις έναν Ταχτσή

ελλαττωμένον κατά το ήμισυ

εσού απόντος

ήρθαν δίσεκτες χρονιές

δριμύτερους χειμώνες κανένας δεν θυμήθηκε -και όχι

απ'τη συνήθη εξιδανίκευση του παρελθόντος

τα μάτια μου τα χάρισα για να μπολιάσουν καστανιές

<< Θυμάμ'εκείνη τη βραδυά 

που βγήκαμ'απ'το σινεμά ... >>

στάθηκες και μ'αγόρασες ένα χωνάκι κάστανα ...

εκείνοι που μ'αγάπησαν δεν τραγουδάνε πια

τι ησυχία που ακολουθεί

πάντα

το χέρι ή το μαχαίρι

δεν ξέρω αύριο τι μας περιμένει 

ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΣΙΓΩΤΕΡΑ , ΕΙΝ' Η ΩΡΑ ΠΕΡΑΣΜΕΝΗ

συγγνώμην σας ζητώ , ώ συγγνώμην

μα σ'έναν τόπο σαν κι'αυτόν -καταλαβαίνετε ...

είν'το βραδάκι έτσι γλυκό !

σφύριζα κάποιο τραγουδάκι , και σκεπτώμουνα -

πως όλα πια τα βάλαμε στο υποκοριστικό

μα έχουν κι'οι νεκροί κάποιο σκοπό !

πρόσεξε κύριε -σας προειδοποιώ !

συγγνώμην - ήθελα να πω αυτός ο λόφος πέρα και από το κίτρινο

φεγγάρι από πάνω του -

στις στέγες των σπιτιών παραμονεύουνε

ώρα την ώρα , οι Σειρήνες , να περάσει

ο Οδυσσέας στο αεροπλάνο του

κι'αυτό σωστό , κι'αυτό πολύ σωστό

το είχα προς στιγμήν ξεχάσει

μα σ'έναν τόπο σαν κι'αυτόν ! -

σας καληνύχτισα λοιπόν

πηγαίνω τώρα στο '' Βυζάντιο '' να σιωπήσω

σας το υπόσχομαι : ποτέ , ποτέ πια δεν θα τραγουδήσω

θα κάτσω σ'ένα τραπεζάκι 

και θα ζητήσω από τον Μπάμπη ένα νεράκι

τώρα

το τάβλι και τα πούλια

ο Αυγερινός , ο Θόδωρος κι' ο Χρήστος

γειά σας !

ά ,τέρατα

τα χείλια σας και τα κατάμαυρα μαλλιά σας !

δεν θέλω πια να μου μιλάτε

το βλέπω : μ 'αγαπάτε , μ'εκτιμάτε

προωθείτε τα συμφεροντά σας

ά πουλημένοι !

έναν καφέ -ένα πουκάμισο -ευχαρίστως !

μα είν' η καρδιά μου αλλού δοσμένη

κι' όμως το ξέρεις

ότι σε λίγο θα κυλήσεις

σαν την μπαλίτσα του μπιλιάρδου

το ξέρω

θα ρίξω πάλι ζάρια και θα φέρω -

ΣΙΩΠΗ !

την ημέρα των νεκρών -

καλά - θα πάψω

τώρα το βλέπω καθαρά : ό,τι κι'αν γράψω

δεν ωφελεί πια

ό, τι κι'αν κλάψω

τι ησυχία  που ακολουθεί

πάντα

το χέρι ή το μαχαίρι

μονάχα ο Ιωσήφ

απάνω κάτω

αδημονεί

βρήκαμε ψύλλους μεσ'στη φάτνη

υπομονή

η ώρα του είναι :όπου νάναι θα φανεί
ο μέγας  σοφιστής μας : είναι ή όχι
απατεών
θα τον ρωτήσουμε , ο συντάκτης
του ωροσκοπίου στη '' ΒΡΑΔΥΝΗ '' ...
τι ησυχία

και μόνο το '' Βυζάντιο '' ξαγρυπνεί
σαν ένοχη συνείδηση

αυτή η φοβερή μανία της αυτοκρατορικής -
θέλω ναπω : ΑΥ-ΤΟ-ΚΑ-ΤΑ-ΣΤΡΟ-ΦΗΣ

θα βγάλω μια φωτογραφία της στιγμής

καρδιά !
ποτέ δεν είχες φωτογένεια

μα τώρα πια δεν έχει σημασία

λίγο νεράκι φέρε μου βρε Μπάμπη -όχι υγεία

μάθετε ν'αποφεύγετε τους διανοούμενους

αυτός εδώ είν 'ανδροπρεπής και μουσικοσυνθέτης
του λόγου του πρώην ποιητής
νυς χαρτοκλέπτης

α , λεονταράκι μου , ήσουνα , λέει κομμουνιστής
μα υπέγραψες δήλωση


ΦΟΒΟΥ ΤΟΥΣ ΦΟΒΟΥΜΕΝΟΥΣ

μ'έπιασε πάλι εκείν' η ζάλη
κάτι στο χέρι δόστε μου , κάτι στο χέρι
να μη αρπάξω την καρέκλα απ'το ποδάρι
και του τη φέρω στο κεφάλι

μη με κτυπάτε


ΣΑΣ   ΣΥΧΑΙΝΟΜΑΙ


τιποτα πια μη με ρωτάτε
δεν ξέρω αν θα ξανάβγει το φεγαρι
έχω κομάρα -κι 'είν 'αργά

θα φύγουν ένα ένα τα γκαρσόνια

ο ιδιοκτήτης να κατεβάσει τα ρολά

τι ησυχία που ακολουθεί
τι ησυχία ...

κι'αυτό το Σύνταγμα
σα να μην είναι πια πλατεία .

Ο Χρηστάκης την ώρα που αφίνει το καπάκι του φέρετρου του Βυζαντίου . 
21 Αυγούστου 1971 ώρα 2 μετά τα μεσάνυχτα .

Φωτογραφία , Κώστα Αναγνωστάκη

Πως ήθελε τον Καβάφη ο Γ. Σαραντάρης

Πάντα θυμάμαι και αναπολώ με συγκίνηση τον συμπαθιτικώτατο κι αξιαγάπητο φίλο ,

που χάθηκε πρόωρα , τον Γιώργο Σαραντάρη .

Και πως θα μπορούσα να λησμονήσω τις συζητήσεις μας πάνω στην ποίηση , ή μάλ -

λον τους ατέλειωτους μονολόγους του , τις καλοκαιριάτικες νύχτες μας στην Αθήνα ,

πως θα μπορούσα να λησμονήσω τους διαποτισμένους από μια γνήσια φιλοσοφική

διάθεση λεπταίσθητους στίχους του , τον ίδιο , τον ιδιότυπο χρωματισμό της ομιλίας

του , την τόσο υοκειμενική και αδιάλλαχτη κριτική του , όταν μιλούσε για την ποίηση

των συγχρόνων του ;

Πως θα μορούσα να λησμονήσω την περιφρόνησή του για την ερωτική ποίηση , κι ένα

δελτάριο που μου έστειλε το Νοέμβριο του 1939 , μετά που έλαβε μερικά << Ρόδα

θαλάμου >> μου , για να μου πει ότι << τέτοια ποίηση δεν μπορώ να την παραδεχτώ >> .

Και που τέλειωνε έτσι : << Εσείς που ζήσατε κατά έναν τρόπο την ποίηση του Καβάφη ,

γιατί υποχωρείται , αντί να προχωρείτε πέραν από αυτή ; >> . Βέβαια , ήταν κι αυτή μια

άποψη . Μα δεν νομίζω πως η αληθινή κριτική μπορεί να λειτουργεί με τόσο υποκειμε -

νικά  κριτήρια . Ο ποιητής εκμεταλλεύεται τις συγκινήσεις του , κι αυτών ακριβώς την 

αισθητική δικαίωση καλείται να καταξιώσει ή και να απαξιώσει ο κριτικός .

Κανείς δεν θ'αρνηθεί πωωως ο Σαραντάρης ξεχώριζε με τη σκέψη του , όχι όμως και

με ό, τι καλούμαι << κριτική όσφρηση >> . Και αν είναι αυτή την κριτική όσφρηση που

εννοούν  μερικοί , όταν , μιλώντας για τον Σαραντάρη , τον χαρακτηρίζουν << κριτικώτατο >>

( τι φοβερή , αλήθεια , λέξη ! ) , να μου επιτρέψουν να τους πω ότι διαφωνώ μαζί τους .

Ο Σαραντάρης είχε την οπτική των δικών του συγκινήσεων , των δικών του θεωριών ,

των δικών του αντιλήψεων , κι αυτό συγχωρείται απόλυτα σ'έναν δημιουργό , όχι όμως

και σ'ένα κριτικό πνεύμα . Ο ποιητής είναι ελεύθερος να ζητάει από έναν άλλο ποιητή

εκείνο που δεν έχει , ή εκείνο που θα ήθελε να είχε το έργο που κρίνει , ο κριτικός

όμως όχι .

΄Αλλωστε , το ότι ο Σαραντάρης έκρινε τα έργα των άλλων ως δημιουργός με δική του

οπτική και όχι ως κριτικός το διαπιστώνουμε κι από το ποίημά του << Κ.Π.Καβάφης >> ,

ένα ποίημα τυπωμένο σε σχήμα καβαφικού μονόφυλλου το 1939 .

ΤΙΜΟΣ ΜΑΛΑΝΟΣ

Κ . Π . ΚΑΒΑΦΗΣ

Στον κ . Τ . Μ α λ ά ν ο

Γ. Σαραντάρης

Η πόλη όπου γεννήθηκες είναι η

Κωνσταντινούπολη ,

Πόλη του μέλλοντος ,

Ενώ εσύ , προτού πεθάνεις ,

Μέσα στο παρελθόν έπαιζες ζάρια

΄Οχι , η ζωή σου δεν ήταν ωραία

Με τα μυρωδικά

Με τα βιβλία

Με τις εξαίσιες εκείνες

Αλλά ψεύτικες οπτασίες

Αγάπησες ποτέ σου μια Ρωξάνη ;

Ο Αντώνιος της ποίησής σου η

Αλεξάνδρεια 

Γ. ΣΑΡΑΝΤΑΡΗΣ

Γενάρης του 1939