Γιώργος Σουρής

Πρόγραμμα του Δεληγιάννη

και περί του τι θα κάνη .

΄Επεσαν , έπεσαν λοιπόν , ω φίλοι συμπολίται ,

κι 'είδομεν φως αληθινόν και πνεύμα επουράνιον ...

όπως γευθώμεν και ημείς από το μέγα δάνειον

διότι ενδεχόμενον την άλλη εβδομάδα 

να ροκανίωσιν αυτοί εκ νέου την Ελλάδα .

_

Αλλά προς τι να πάσωμεν σας ερωτώ και πάλιν ;

μήπως δεν έχωμεν κι 'ημείς αρχάς και υποθέσεις 

μη δε θα φέρωμεν κι ' ημείς φρικτήν ανεμοζάλην

 'στας παύσεις , 'στους διορισμούς και εις τας μεταθέσεις ;

Μήπως δεν θ'αναγράψωμεν παντού καινοτομίας ;

_

Πόσα ρουσφέτια έδωσεν αυτός υπέρ του κράτους ;

ας είπωμεν τρισχίλια , προσθέσαμε ακόμα ...

εγώ θα δώσω , κύριοι , και εις τους αποστράτους ,

εγώ θα δώσω 'στους ραχητικούς , πως έχομεν 'στο κόμμα ,

θα δώσω εις τους φίλους μας , θα δώσω στους εχθρούς μας ,

και συνελόντι δε ειπείν εις ξένους και 'δικούς μας .

_

Και είναι τράπουλαις αυταίς που έφερεν εσχάτως ,

να μη γνωρίζεται ποσώς η Ν τ ά μ α  και ο  Φ ά ν τ ε ς ;

μήπως τα σπίρτα άφησε τουλάχιστον 'στο Κράτος ;

μήπως και το πετρέλαιον δεν 'πήρε ο μπιρπάντες ;

Μήπως εκρήξεις κύριοι , δεν έγιναν φρικώδεις ,

μη και τας κεφαλάς ημών δεν θέλει ο Ηρώδης ;

_

Εγώ θα άρω , κύριοι , και την κυκλοφορίαν ,

την ύψωσιν της πίστεως του κράτους θ'αναγγείλω ,

εγώ θα φέρω εθνικήν εν γένει ευπορίαν ,

εγώ και 'στους Αβυσσινούς δυο πρεσβευτάς θα στείλω .

Εγώ το ισοζύγιον θα φέρω 'στην παρτίδα ,

και θα ξηράνω μόνος μου κι 'αυτήν την Κωπαίδα . 

_

Εγώ θα διώξω τον Βοσσέρ και τον Λεζέν προσέτι ,

θα διώξω και τας Γαλλικάς επιτροπάς των δρόμων ,

και μόνον οι Πανέλληνες θα πέρνουνε ρουσφέτι ,

συμφώνως προς το Σύνταγμα του έθνους και τον νόμον .

Εγώ θα φέρω τον χρυσούν αιώνα μάνι μάνι ...

Ζήτω λοιπόν σ'εμέ , σε σας , ζήτω και του Νταλιάννη .

Μαρία Ροδοπούλου

"Είμαι Πολλές"

“Κάποια μέρα θα σκοτώσω την μία
Αλλά και πάλι
Πολλές θα είμαι

Ίσως περισσότερες”

Από 11/4/2013 στα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Ιδεόγραμμα.

Erich Fried

Π Α Ι Γ Ν Ι Δ Ι Α

Γιάννης Γαϊτης , Το Μονόπλανο

Την ημέρα του << Παιδικού Φεστιβάλ >>

στο Βιετνάμ , τα αμερικανικά βομβαρδιστικά

έριξαν παιγνίδια στα χωριά . Εκεί ,

λίγες μέρες πριν , πολλά παιδιά είχαν σκοτωθεί

από τους βομβαρδισμούς των ίδιων αεροπλάνων .

Παιγνίδια

πέφτουν

αντί για μπόμπες

στο << Παιδικό Φεστιβάλ >> .

Το γεγονός

- είπανε -

έκανε μεγάλην

εντύπωση

σε όλο τον κόσμο !

Τουλάχιστον ,

ας ρίχνατε τα παιγνίδια

λίγες μέρες πριν .

΄Ετσι , τα παιδιά ,

χάρη στην άμετρη καλοσύνη σας ,

θα τα σκοτώνατε

καθώς θα παίζανε με τα παιγνίδια ...

Μετάφραση : Γιώργου Νάσιου

Κώστας Ταχτσής

ΚΑΦΕΝΕΙΟΝ  '' ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟΝ ''

ΚΙ' ΑΛΛΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ

( CEUVRES POSTHUMES )

Το φέρετρο σπάει από τον εντεταλμένο Αστυφύλακα . Ο Νόμος είναι Νόμος .

Φωτογραφία , Κώστα Αναγνωστάκη

<< Λοιπόν γελώ πολλές φορές κλαμώντα

τους με μισούσι να γελούν θωρώντα... >>

Δεν με σκοτίζει τι θα πουν πια ή τι θα πω

κι 'αν επιστρέψεις σύντομα απ'το ταξίδι αυτό

που πόσο ακόμα θα κρατήσει

θα βρεις έναν Ταχτσή

ελλαττωμένον κατά το ήμισυ

εσού απόντος

ήρθαν δίσεκτες χρονιές

δριμύτερους χειμώνες κανένας δεν θυμήθηκε -και όχι

απ'τη συνήθη εξιδανίκευση του παρελθόντος

τα μάτια μου τα χάρισα για να μπολιάσουν καστανιές

<< Θυμάμ'εκείνη τη βραδυά 

που βγήκαμ'απ'το σινεμά ... >>

στάθηκες και μ'αγόρασες ένα χωνάκι κάστανα ...

εκείνοι που μ'αγάπησαν δεν τραγουδάνε πια

τι ησυχία που ακολουθεί

πάντα

το χέρι ή το μαχαίρι

δεν ξέρω αύριο τι μας περιμένει 

ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΣΙΓΩΤΕΡΑ , ΕΙΝ' Η ΩΡΑ ΠΕΡΑΣΜΕΝΗ

συγγνώμην σας ζητώ , ώ συγγνώμην

μα σ'έναν τόπο σαν κι'αυτόν -καταλαβαίνετε ...

είν'το βραδάκι έτσι γλυκό !

σφύριζα κάποιο τραγουδάκι , και σκεπτώμουνα -

πως όλα πια τα βάλαμε στο υποκοριστικό

μα έχουν κι'οι νεκροί κάποιο σκοπό !

πρόσεξε κύριε -σας προειδοποιώ !

συγγνώμην - ήθελα να πω αυτός ο λόφος πέρα και από το κίτρινο

φεγγάρι από πάνω του -

στις στέγες των σπιτιών παραμονεύουνε

ώρα την ώρα , οι Σειρήνες , να περάσει

ο Οδυσσέας στο αεροπλάνο του

κι'αυτό σωστό , κι'αυτό πολύ σωστό

το είχα προς στιγμήν ξεχάσει

μα σ'έναν τόπο σαν κι'αυτόν ! -

σας καληνύχτισα λοιπόν

πηγαίνω τώρα στο '' Βυζάντιο '' να σιωπήσω

σας το υπόσχομαι : ποτέ , ποτέ πια δεν θα τραγουδήσω

θα κάτσω σ'ένα τραπεζάκι 

και θα ζητήσω από τον Μπάμπη ένα νεράκι

τώρα

το τάβλι και τα πούλια

ο Αυγερινός , ο Θόδωρος κι' ο Χρήστος

γειά σας !

ά ,τέρατα

τα χείλια σας και τα κατάμαυρα μαλλιά σας !

δεν θέλω πια να μου μιλάτε

το βλέπω : μ 'αγαπάτε , μ'εκτιμάτε

προωθείτε τα συμφεροντά σας

ά πουλημένοι !

έναν καφέ -ένα πουκάμισο -ευχαρίστως !

μα είν' η καρδιά μου αλλού δοσμένη

κι' όμως το ξέρεις

ότι σε λίγο θα κυλήσεις

σαν την μπαλίτσα του μπιλιάρδου

το ξέρω

θα ρίξω πάλι ζάρια και θα φέρω -

ΣΙΩΠΗ !

την ημέρα των νεκρών -

καλά - θα πάψω

τώρα το βλέπω καθαρά : ό,τι κι'αν γράψω

δεν ωφελεί πια

ό, τι κι'αν κλάψω

τι ησυχία  που ακολουθεί

πάντα

το χέρι ή το μαχαίρι

μονάχα ο Ιωσήφ

απάνω κάτω

αδημονεί

βρήκαμε ψύλλους μεσ'στη φάτνη

υπομονή

η ώρα του είναι :όπου νάναι θα φανεί
ο μέγας  σοφιστής μας : είναι ή όχι
απατεών
θα τον ρωτήσουμε , ο συντάκτης
του ωροσκοπίου στη '' ΒΡΑΔΥΝΗ '' ...
τι ησυχία

και μόνο το '' Βυζάντιο '' ξαγρυπνεί
σαν ένοχη συνείδηση

αυτή η φοβερή μανία της αυτοκρατορικής -
θέλω ναπω : ΑΥ-ΤΟ-ΚΑ-ΤΑ-ΣΤΡΟ-ΦΗΣ

θα βγάλω μια φωτογραφία της στιγμής

καρδιά !
ποτέ δεν είχες φωτογένεια

μα τώρα πια δεν έχει σημασία

λίγο νεράκι φέρε μου βρε Μπάμπη -όχι υγεία

μάθετε ν'αποφεύγετε τους διανοούμενους

αυτός εδώ είν 'ανδροπρεπής και μουσικοσυνθέτης
του λόγου του πρώην ποιητής
νυς χαρτοκλέπτης

α , λεονταράκι μου , ήσουνα , λέει κομμουνιστής
μα υπέγραψες δήλωση


ΦΟΒΟΥ ΤΟΥΣ ΦΟΒΟΥΜΕΝΟΥΣ

μ'έπιασε πάλι εκείν' η ζάλη
κάτι στο χέρι δόστε μου , κάτι στο χέρι
να μη αρπάξω την καρέκλα απ'το ποδάρι
και του τη φέρω στο κεφάλι

μη με κτυπάτε


ΣΑΣ   ΣΥΧΑΙΝΟΜΑΙ


τιποτα πια μη με ρωτάτε
δεν ξέρω αν θα ξανάβγει το φεγαρι
έχω κομάρα -κι 'είν 'αργά

θα φύγουν ένα ένα τα γκαρσόνια

ο ιδιοκτήτης να κατεβάσει τα ρολά

τι ησυχία που ακολουθεί
τι ησυχία ...

κι'αυτό το Σύνταγμα
σα να μην είναι πια πλατεία .

Ο Χρηστάκης την ώρα που αφίνει το καπάκι του φέρετρου του Βυζαντίου . 
21 Αυγούστου 1971 ώρα 2 μετά τα μεσάνυχτα .

Φωτογραφία , Κώστα Αναγνωστάκη

Πως ήθελε τον Καβάφη ο Γ. Σαραντάρης

Πάντα θυμάμαι και αναπολώ με συγκίνηση τον συμπαθιτικώτατο κι αξιαγάπητο φίλο ,

που χάθηκε πρόωρα , τον Γιώργο Σαραντάρη .

Και πως θα μπορούσα να λησμονήσω τις συζητήσεις μας πάνω στην ποίηση , ή μάλ -

λον τους ατέλειωτους μονολόγους του , τις καλοκαιριάτικες νύχτες μας στην Αθήνα ,

πως θα μπορούσα να λησμονήσω τους διαποτισμένους από μια γνήσια φιλοσοφική

διάθεση λεπταίσθητους στίχους του , τον ίδιο , τον ιδιότυπο χρωματισμό της ομιλίας

του , την τόσο υοκειμενική και αδιάλλαχτη κριτική του , όταν μιλούσε για την ποίηση

των συγχρόνων του ;

Πως θα μορούσα να λησμονήσω την περιφρόνησή του για την ερωτική ποίηση , κι ένα

δελτάριο που μου έστειλε το Νοέμβριο του 1939 , μετά που έλαβε μερικά << Ρόδα

θαλάμου >> μου , για να μου πει ότι << τέτοια ποίηση δεν μπορώ να την παραδεχτώ >> .

Και που τέλειωνε έτσι : << Εσείς που ζήσατε κατά έναν τρόπο την ποίηση του Καβάφη ,

γιατί υποχωρείται , αντί να προχωρείτε πέραν από αυτή ; >> . Βέβαια , ήταν κι αυτή μια

άποψη . Μα δεν νομίζω πως η αληθινή κριτική μπορεί να λειτουργεί με τόσο υποκειμε -

νικά  κριτήρια . Ο ποιητής εκμεταλλεύεται τις συγκινήσεις του , κι αυτών ακριβώς την 

αισθητική δικαίωση καλείται να καταξιώσει ή και να απαξιώσει ο κριτικός .

Κανείς δεν θ'αρνηθεί πωωως ο Σαραντάρης ξεχώριζε με τη σκέψη του , όχι όμως και

με ό, τι καλούμαι << κριτική όσφρηση >> . Και αν είναι αυτή την κριτική όσφρηση που

εννοούν  μερικοί , όταν , μιλώντας για τον Σαραντάρη , τον χαρακτηρίζουν << κριτικώτατο >>

( τι φοβερή , αλήθεια , λέξη ! ) , να μου επιτρέψουν να τους πω ότι διαφωνώ μαζί τους .

Ο Σαραντάρης είχε την οπτική των δικών του συγκινήσεων , των δικών του θεωριών ,

των δικών του αντιλήψεων , κι αυτό συγχωρείται απόλυτα σ'έναν δημιουργό , όχι όμως

και σ'ένα κριτικό πνεύμα . Ο ποιητής είναι ελεύθερος να ζητάει από έναν άλλο ποιητή

εκείνο που δεν έχει , ή εκείνο που θα ήθελε να είχε το έργο που κρίνει , ο κριτικός

όμως όχι .

΄Αλλωστε , το ότι ο Σαραντάρης έκρινε τα έργα των άλλων ως δημιουργός με δική του

οπτική και όχι ως κριτικός το διαπιστώνουμε κι από το ποίημά του << Κ.Π.Καβάφης >> ,

ένα ποίημα τυπωμένο σε σχήμα καβαφικού μονόφυλλου το 1939 .

ΤΙΜΟΣ ΜΑΛΑΝΟΣ

Κ . Π . ΚΑΒΑΦΗΣ

Στον κ . Τ . Μ α λ ά ν ο

Γ. Σαραντάρης

Η πόλη όπου γεννήθηκες είναι η

Κωνσταντινούπολη ,

Πόλη του μέλλοντος ,

Ενώ εσύ , προτού πεθάνεις ,

Μέσα στο παρελθόν έπαιζες ζάρια

΄Οχι , η ζωή σου δεν ήταν ωραία

Με τα μυρωδικά

Με τα βιβλία

Με τις εξαίσιες εκείνες

Αλλά ψεύτικες οπτασίες

Αγάπησες ποτέ σου μια Ρωξάνη ;

Ο Αντώνιος της ποίησής σου η

Αλεξάνδρεια 

Γ. ΣΑΡΑΝΤΑΡΗΣ

Γενάρης του 1939

Γιώργος Βλάχος : Η Ελλάδα ταξιδεύει

 

Η Ελλάδα ταξιδεύει σα μαθήτρια γυμνή
τη βιάζουν οι δασκάλοι και το τίποτα υμνεί .
Φόρεσε και μπλε κορδέλα στα λευκά της τα μαλλιά
και διαβάζει Ξενοφώντα σε υπόγεια σχολειά .

Σε καφενέδες έμαθε να ζει
να πίνει νερομένο ούζο
και λέξη δεν κατάλαβε ποτέ
από την ΄΄ Κρονστάνδη ΄΄ σου Καρούζο .

Σε καφενέδες έμαθε να ζει
και ν’ αγκαλιάζει τον αλήτη
και λέξη δεν κατάλαβε ποτέ
απ ‘ τη ΄΄ Νεφέλη ΄΄ σου Ελύτη .

Τις ιδέες μου τις θάβει κι όλο φεύγει σαν τρελή
και με τα προγράμματά της με βολεύει απ ‘ τη Βουλή .
Στις απάτες και στους φαύλους μ’ έχει και κωπηλατώ
σε μια βάρκα που ‘ ναι τρύπια , και το άγνωστο ζητώ .

Σε καφενέδες έμαθε να ζει
να πίνει νερομένο ούζο
και λέξη δεν κατάλαβε ποτέ
από την ΄΄ Κρονστάνδη ΄΄ σου Καρούζο .

Σε καφενέδες έμαθε να ζει
και ν’ αγκαλιάζει τον αλήτη
και λέξη δεν κατάλαβε ποτέ
απ ‘ τη ΄΄ Νεφέλη ΄΄ σου Ελύτη .

Μου τα έχει πάρει όλα τώρα τα ιδανικά
και τη βρίσκω μες στο δρόμο μια ζωή με δανεικά .
Τα παιδιά της τραγουδάνε μέσα σ’ ένα τενεκέ
κι έχει γίνει η Ελλάδα η Μανούλα του τεκέ .

* γραμμένο το 1990

ΜΕΣΑ ΣΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟ ΤΕΤΡΑΒΑΓΓΕΛΟ

 
 Αθήνα 2000

σ . - 39 -
 

Nikanor Parra

ΟΤΑΝ ΟΙ ΙΣΠΑΝΟΙ

΄Οταν οι Ισπανοί ήρθαν στη Χιλή

Τα 'χασαν στην κυριολεξία γιατί εδώ

δε βρήκαν ούτε ασήμι ούτε χρυσάφι

χιόνι και τριμμένη πέτρα , ναι , τριμμένη πέτρα και χιόνι

τίποτα δηλαδή που ν'αξίζει τον κόπο

τα είδη διατροφής ήταν ελάχισταα

και συνεχίζουν να 'ναι θα μου πείτε

είναι ακριβώς αυτό που ήθελα να τονίσω

ο κόσμος στη Χιλή πεινάει

κι ας ξέρω πως ομολογώντας το

μπορεί να καταλήξω στην Πισάγουα

αλλά ο αδιάφορος Χριστός του ΄Ελκι

δεν μπορεί παρά να λέει την αλήθεια

ας μου το συγχωρέσει ο στρατηγός Ιμπάνιεθ

μα στη Χιλή ούτε έχουν ακουστά για ανθρώπινα δικαιώματα

ούτε για ελευθερία του τύπου

εδώ διατάζουν όσοι έχουν τον παρά

κι η αλεπού φυλάει το κοτάτσι

αλλά πείτε μου , αλήθεια ,

σε ποια χώρα σέβονται τ'ανθρώπινα δικαιώματα ;

Μετάφραση : Ρήγας Καπάτος

EKATH

σ . -76 -

Cuando los españoles llegaron a Chile


CUANDO los españoles llegaron a Chile
se encontraron con la sorpresa
de que aquí no había oro ni plata
nieve y trumao sí: trumao y nieve
nada que valiera la pena
los alimentos eran escasos
y continúan siéndolo dirán ustedes
es lo que yo quería subrayar
el pueblo chileno tiene hambre
sé que por pronunciar esta frase
puedo ir a parar a Pisagua
pero el incorruptible Cristo de Elqui no puede tener
otra razón de ser que la verdad
el general Ibañez me perdone
en Chile no se respetan los derechos humanos
aquí no existe libertad de prensa
aquí mandan los multimillonarios
el gallinero está a cargo del zorro
claro que yo les voy a pedir que me digan


en qué país se respetan los derechos humanos. 


cenicientademendigosyladrones.chile.

Pierre Reverdy

Οι ποιητές

O Reverdy από τον Picaso .

Το κεφάλι του φυλαγόταν δειλά κάτω από το αμπαζούρ
της λάμπας . Είναι πράσινο και τα μάτια του κόκκινα .
Υπάρχει ένας μουσικός που δε σαλεύει . Κοιμάται  τα κομμέ -
να χέρια που παίζουν βιολί για να τον κάνουν να λησμονήσει
τη δυστυχία του .
Μια σκάλα που δεν οδηγεί πουθενά σκαρφαλώνει γύρω απ'
το σπίτι . Δεν υπάρχουν , άλλωστε , ούτε πόρτες ούτε παράθυρα .
Βλέπει κανείς πάνω στη στέγη ν'αναδεύουν σκιές που χυ -
μούν μες στο κενό . Πέφτουν μιά-μιά και δεν σκοτώνονται .
Γρήγορα από τη σκάλα ξανανεβαίνουν και ξαναρχίζουν , αιώ -
νια γοητευμένες από το μουσικό που παίζει πάντα βιολί με τα
χέρια του που δεν τον ακούνε .


σ . - 21 -

Γυάλινα τέλματα

Juan Gris Εικονογράφηση για την Αποκοιμισμένη κιθάρα

Ανάμεσα στα δίχως αξία και δίχως καμιάν ωφελιμότητα
πράγματα που απαριθμούνται , η ποίηση είναι ασφαλέστατα
ένα από τα πιο εντυπωσιακά .  Πως να εξηγήσει κανείς το ότι
είναι ακριβώς το κοίτασμα που ο άνθρωπος ονειρεύεται κατ'
αρχήν να εκμεταλλευθεί στα σαλέματα της α -
κάθεκτης νιότης του ; Και εξ άλλου πως ν'αντικρύσει κανείς
χωρίς θλιβερό χαμόγελο την ιδέα ότι μπορεί να γεράσει ανα -
μασώντας στίχους ; Με πολύ περισσότερη αυστηρότητα από
τους ξεθωριασμένους στρατηγούς , οι ποιητές έπρεπε να κατα -
λαμβάνονται από το όριο ηλικίας . Υπάρχουν πράγματα πιο
μάταια στη ζωή απ' όλες αυτές τις ομορφιές που κάποια μέρα
τους δώσαμε μια τόσο αποκλειστική σημασία . Αφού διανύσα -
με χωρίς εξασθένηση την εποχή του ονείρου , την εποχή του
χρυσού και εκείνη του λίθου . Οι άλλοι άνθρωποι είναι τώρα με
επιμέλεια ταξινομημένοι μέσα σε φακέελους , συνθλιμμένοι μέ -
σα σε κάσες . Αυτές οι κάσες είναι ερμητικά κλεισμένες , καρ -
φωμένες πάνω σε καράβια που φεύγουν . ΄Ενας ωχρός ορίζον -
ντας τις καταπίνει μέσα στο διφορούμενο χαμόγελό του . Δεν
βλέπω πια τα καράβια . Δεν βλέπω πια τους ανθρώπους , δεν
βλέπω πια τις κάσες .Δεν βλέπω πια την ποίηση παρά ανάμε -
σα από τις γραμμές . Δεν είναι πια για μένα , δεν ήταν ποτέ
για μένα μες στα βιβλία . Κυματίζει μέσα στο δρόμο , μέσα
στον ουρανό , μες στ'αποτρόπαια εργαστήρια , πάνω στην πό -
λη . Ζυγιάζεται επιβλητικά πάνω στη ζωή που κάποιες στι -
γμές την παραμορφώνει . Και τούτος ο ουρανός , ο ταραγμένος
και μεταβλητός , που αντικατοπτρίζεται πάνω στους δρόμους ,
τους μόλις σχεδιασμένους , του μέλλοντος , μέσα στα τέλματα ,
τούτος ο ουρανός που προσελκύει τα χέρια μας , τούτος ο με -
ταξένιος ουρανός , που τον χαϊδέψαμε τόσες φορές σαν ένα ύ -
φασμα πίσω από τα σπασμένα τζάμια , η ποίηση , δίχως λέξεις
και δίχως ιδέες , που αποκαλύπτεται .


σ . - 85 , 86 -

Μετάφραση : Τάκη Βαρβιτσιώτη

εκλογή ποιημάτων 1915 -1966
ΑΡΜΟΣ