Σάββατο 17 Μαΐου 2014

Stéphane Mallarmé




Το ποίημα << Un coup de dés jamais n'abolira le hasard >>

γράφτηκε το 1897 και δημοσιεύτηκε σε μια σελίδα στο αγγλικό

λογοτεχνικό περιοδικό Cosmopolis το Μάη του 1898 . Υπό μορφής

βιβλίου εκδόθηκε το 1914 μετά το θάνατο του Mallarme ( 09.09.1898 ) ,

έχοντας ως βάση τις εκτενείς σημειώσεις και οδηγίες του ποιητή ...

[ Πίνακας του  Édouard Manet , 1876 ]




















Un coup de dés jamais n’abolira le hasard/Édition Cosmopolis 1897

Περισσότερα Εδώ http://fr.wikisource.org



Παρασκευή 16 Μαΐου 2014

Οι Χάρτες του Nicholas Liber



της  Δάφνης Χρονοπούλου


Χάρτες των ακτών , διαύλων , ναυτικών κινδύνων , αβαθών .
Κάθε χαρτογράφηση είναι ιδιοτελής και υποκειμενική , το
γνωρίζουν χαρογράφοι , αρχιτέκτονες και ανθρωπολόγοι .
Χρηματοδότες , αποικιοκράτες και εθνάρχες γεωγραφούν επα -
νατοποθετώντας τα σύνορα των παλιών μας κόσμων . Με συν -
θήκες , διαβουλεύσεις και πιέσεις , θέτουν όρια κίνησης και δι -
ακίνησης που η Τέχνη μόνο ξεπερνά , ακυρώνοντας συνθήκες
δια των ανύπαρκτων και ανυπόστατων ορίων της φαντασίας .
Οι χάρτες του Nicholas Liber είναι παγκόσμιοι και πολυπολι -
τισμικοί . Οι επινοημένοι του τόποι , αυθαίρετα υποκειμενικοί ,
καταδεικνύουν την υποτιθέμενη αντικειμενικότητα κρατικών ,
εθνικών και ιμπεριαλιστικών ορισμών . Ανατρεπτικοί κι αντι -
πολεμικοί , ειρωνεύονται σύνορα και σωβινισμούς , υποδεικνύ -
οντας πως υπάρχουν κι άλλες , μη πεπατημένες ατραποί για
να περιγηθούμε τον απέραντο κόσμο της Φαντασίας , στον 
οποίο τα πλούσιά του χρώματα και οι ανάγλυφες επιφάνειες
μας καλούν .



ΧΑΡΤΕΣ


Σε χώρο και σε χρόνο
τα τοπία ταξιδεύουν .

Τόποι και τρόποι μας ,
χώρος και χώρες
ενώνουν και χωρίζουν
διαχωρίζουν
χωριανούς και χωραΐτες και πολίτες ,
συντοπίτες , εντοπίους ,
ντόπιους , ντόπια , 
ξένους και αποξενωμένους κι αφιλόξενους .


Εμείς περνούμε
και οι τόποι μένουν
σαν τις εικόνες
των παραθύρων οχημάτων εν κινήσει
των βαγονιών ή των αεροπλάνων .


Εμείς περνούμε
και οι τόποιφεύγουν
σαν τις εικόνες
μέσα από ταχύπλοο
σαν από χθες , σαν από αλλού , σαν τότε .


Χάρτες χαρτιά
και κάρτες
Χάρτες οριστικοί
και περιοριστικοί
επιτραπέζιοι , επιτοίχιοι ,
της τσέπης χάρτες .


Χάρτες  παλιοί , κρυφοί , πολύτιμοι ,
πλάνα ζωής , δημιουργίας και δράσης .
Χάρτες του αλλού , του τότε και του αύριο ,
της μνήμης της συλλογικής
της περισυλλογής
και της προσωπικής ανάμνησης .


Χάρτες πορείας και Αεροπορίας .
Πολεμικοί και παιδικοί και σχολικοί .
Με μια πυξίδα ,
μια βαλίτσα στο χαρτί
κι ένα μολύβι σα γαρίφαλο στ' αυτί .


Και χρώμα .
Χρώμα του κόσμου μας και του Απείρου ,
χρώμα καλοκαιριού ,
της νύχτας που δεν ήρθε ,
του ταξιδιώτη που έρχεται ,
του χθες και του προχθές
του πότε φεύγεις και του τότε που .


Χρώμα για χώμα
τόπος τρόπος .
Χάρτες τουριστικοί και διαφημιστικοί
του εμπορίου και του δουλεμπορίου ,
της Ιστορίας ,
της ομολογίας , της διαδήλωσης ,
Χάρτες της Δήλωσης ,
του πέρασα κι εγώ από δω ,
του πάμε εκεί ,
του φύγαμε , του πήγαμε .


Χάρτες ανάγλυφοι για αφή
και επαφή
με ορατά κι αόρατα
με τα βουνά , με τα νερά
και με τους δρόμους για άλλα .
Χάρτες για πάμε και που πας
Χάρτες του μου έλειψες .


Χάρτες των ουρανών
Χάρτες των ουρανίων σωμάτων κι εννοιών ,
αστρονομικοί και αστρολογικοί ,
Χάρτες της Μοίρας .
Του στερεώματος μεγάλοι και ακριβείς
- να μη χαθούμε -
του σύμπαντος , του σήματος .
Του μέλλοντός μας και του πού το πας ,
Χάρτες Μαντείας και Μαγείας
κι αλχημιστικοί
με συνταγές , με προσταγές
με οδηγίες . Χάρτες .



Χάρτες πολιτικοί
και γεφυσικοί
με το μαλλί , με το μετάξι , το σιτάρι ,
τις πέστροφες , τον τόνο , το χαβιάρι .


Χάρτες θαλασσινοί
ωκεανοπλοϊκοί ή ακτοπλοϊκοί
με υφάλους και σκοπέλους
βάθη σε μίλια και γοργόνες στ' ανοιχτά
Και φάλαινες και φώκιες και παλίρροιες ,
τα ρεύματα ωκεανών
ωφέλιμα , τρομακτικά
αόρατα , θανατηφόρα κι ευεργετικά .



Χάρτες των ναυτικών ,
Χάρτες ακτών , διαύλων , αβαθών και φάρων ,
Χάρτες με τα ναυάγια και τα ορατά χωριά
και πόλεις , τελωνεία , λαζαρέτα
και καραντίνες
και νησιά λεπρών , τρελών ,
νησιά εξορίας .


Χάρτες της Εφορίας
Χάρτες των Αντικειμενικών
των αξιών της γης και των δικαιωμάτων
Χάρτες του ύψους των κτιρίων
Χάρτες των νερών
των πηγαδιών και των σωλήνων
Χάρτες υδραυλικοί .
Αποχετευτικοί , δικτύων υπογείων
και εκβολών των ποταμών ,
Χάρτες Λυμάτων , Χάρτες λαγουμιών
των ανταρτών και των κλεφτών ,
Των αποκλήρων Χάρτες .


Χάρτες πολεοδομικοί
των λεωφόρων , των μπουλβάρ
και των οδών ,
Χάρτες διόδων και εξόδων
των διοδίων και των δερβενιών
των γεφυριών , των περασμάτων ,
των τειχών .


Χάρτες γενετικοί
Των διαφορών και των ομοιοτήτων
Χάρτες φυλών , ξεπερασμένοι Χάρτες .
Χάρτες φυλών , ξεπερασμένοι Χάρτες .
Χάρτες των γονιδίων και του γονιδώματος
Χάρτες μορίων , ατόμων και ιών ,
ασθενειών γενετικών
και επιδημιών .



Ο << Χάρτης της Ευρώπης >> , έργο του Νίκου Λυμπερόπουλου .


Χάρτες ανάγλυφοι
Χάρτες παιδικοί , μακέτες-Χάρτες
ή γραμμικοί , ή σχολικοί
με ροζ βουνά και με παστέλ τις θάλασσες ,
Χάρτες τυφλών στο i-phone
Χάρτες προφορικοί
και πληροφορικοί
σε GPS με μια γλυκιά φωνή ,
Χάρτες αντίστροφοι
που αντί να οδηγούν μας καταγράφουν ,
Χάρτες αρχεία ,
Χάρτες κατασκοπικοί και δορυφορικοί .


Χάρτες σα λίστες
του εκεί θα φτάσω ,
χάρτες ημερολογιακοί , αναμνηστικοί
του εκεί πήγαμε ,
του δεν ξεχνώ , του θέλω πάλι .


Στρατιωτικοί του εδώ είμαστε
κι εκεί ο εχθρός
από κει ο ανεφοδιασμός κι εκεί ο κίνδυνος .


Χάρτες συμμαχικοί
και ενωτικοί , των Ομοσπονδιών
και των αξόνων ,
αυτοκρατορικοί , ιμπεριαλιστικοί
μεγαλοπρέπειας , σιγουριάς και κύρους Χάρτες .


Λεπτομερείς
και αναλυτικοί , Χάρτες σε χρόνο .
Χάρτες εφήμεροι ,
Χάρτες δρομολογίων ,
Εκπτώσεων .
Και πτώσεων
της οροφής διατηρητέων
ή κατεδαφιστέων λόγω σεισμών
και καταποντισμών .


Χάρτες κινδύνων . Χάρτες του μην πας ,
Του πρόσεχε , του φύγε πια .
Της Πυροσβεστικής κι Αεροπροστασίας ,
Χάρτες δυτών και ναυαγοσωστών ,
βυθών , λιμνών και κοίτης ποταμών .


Χάρτες των τόπων και των τρόπων μας ,
γιατί στους Χάρτες
τα τοπία ταξιδεύουν
σε χώρες , σε χώρο και σε χρόνο
με τη ματιά ,
το βλέμμα το προσωπικό
που ακυρώνει
που θολώνει επισημότητες
και σκοπιμότητες
κι αντλεί με συναισθήματα
αλήθειες άλλες πιο βαθιές
της Φαντασίας .


Χάρτες του ασυνείδητου .
Χάρτες του υπερφυσικού .
Χάρτες για να ακολουθήσουμε αλήθειες ξένων .


Σε βιβλιοθήκες , τοίχους και συρτάρια ,
σε Μουσεία και λεωφορεία ,
πινακοθήκες νέες και παλιά βιβλία ,
με ιδέες
οι τόποι ταξιδεύουν .


Οι τόποι τρέχουν
και εμείς περνούμε
μ' ένα σακίδιο ναυτικό ,
σάκο στρατιωτικό
πριγκιπικά μπαούλα ,
μπόγους μπουλουκιών ,
με φορτηγά , του δρόμου ή θαλασσινά ,
με σκαλωσιές και ανυψωτικά
μ' ένα ποδήλατο καμιά φορά
σε χώρες , χώρο και σε χρόνο
εμείς περνούμε
ενώ τα τοπία μένουν .


Χάρτες με χρώμα και ψυχή
Χάρτες ιδιωτικοί
της εξουσίας και της Φαντασίας Χάρτες .


Χάρτες
Ναι Χάρτες
γιατί οι τόποι φεύγουν .
Εμείς περνούμε
αλλά οι Χάρτες μένουν .
 

σ . - 59-60 -


Τετάρτη 14 Μαΐου 2014

μιχαλης ταδε



[ Σκίτσο Π.Π. ]

 Απ' τις μικρές αγγελίες :

Ελευθέριος με φαντασία αναζητά
ενεργοπαθητική μηδενίστρια με δικό της
Χώρο για άγριες νύχτες μητροπολιτικής
αποχαλίνωσης . Αντισεξίστριες αποκλείονται .


*

Κάποια μέρα στην Αθήνα
θα στηθεί μια γκιλοτίνα .
Δεν θ' αφήσουμε κεφάλι ,
όπως κάποτε οι Γάλλοι .

Υπουργούς και βουλευτάδες
μπάτσους , δικαστές , παπάδες ,
χρυσαυγίτες και τρεντάδες ,
κνίτες και καραβανάδες ,
θα κουρεύει η λεπίδα ,
νέου μέλλοντος ελπίδα .
Όσο για ' σας δημοσιογράφοι ,
θα' ρθουν και δικοί σας τάφοι .

Κι ένα - ένα τα κεφάλια ,
ώριμα σαν πορτοκάλια ,
θα κυλάνε στην πλατεία
και θα ευφραίνεται η καρδία !

( μελοποιείται με πιάνο , σε στυλ
Λουκιανού Κηλαηδόνη )


*

΄Ολοι στο ίδιο καζάνι βράζουμε
μόνο που δεν είμαστε όλοι λαχανικά
και κάποιους αναγκάστηκαν
να μας κυνηγήσουν .


*


-  ΄Αραγε τι θα έλεγε ο Μαρξ για όλα αυτά ;
    - Επειδή    είμαι      καλοπροαίρετος , θα
υποθέσω ότι αναφέρεσαι στον  Χάρπο .-


( 2009 -2011 )



Πέμπτη 1 Μαΐου 2014

Jaroslav Seifert


Από τη συλλογή :

ΑΣΧΗΜΑ ΚΕΛΑΗΔΑΕΙ ΤΟ ΑΗΔΟΝΙ

1926




Π Α Λ Ι Ο     Π Ε Δ Ι Ο      Μ Α Χ Η Σ



Ο ήλιος τις σκιές των πραγμάτων γυρίζει ,
του ανέμου οι φτερούγες τσακίζουν εύθραυστους μύλους .
Των τρελών είναι η χώρα , σε αυτήν να χορεψουμε αξίζει
μια φορά , δυο φορές .


Γίνεται στο κοιμητήρι κανείς να χορεύει
ανάμεσα ζωής , ανάμεσα θανάτου ;
Γιατί όχι , γιατί όχι , καλή μου χορεύτρια , εξαίσια βολεύει
στων τρελών τη χώρα .


Στο χαράκωμα , ο μικρός πεζικάριος  , της γης που ευωδιάζει
ττο τουφέκι του έχει σταυρό κοντά στο κεφάλι .
Για πάντα στο κράνος του μέσα νυστάζει ,
καλή του νύχτα !


Πέφτει απ' τόν θρόνο ο μονάρχης , γκρεμίζεται ο θρόνος ,
ψευδοπροφήτες υψώνουν παντού τη φωνή τους ,
των πυροβόλων τις μπούκες φωλιές ότι γέμισε ο χρόνος
και τα πουλιά έχουν πετάξει .


Κάτου από κάστρου επάλξεις σκιά αλόγου γοργά ξεμακραίνει ,
τον ηγεμόνα της ψάχνει να βρει , του ηγεμόνα τον ίσκιο .
Πεθάναν οι εχθροί και κανείς απ' τους σύντροφους δεν απομένει ,
πεθάναμε όλοι .


Των τρελών είναι η χώρα , ποιος τάχα σε αυτή δυναστεύει ;
Αξιότιμοι μασκοφόροι , αρχίζει το καρναβάλι !
Με τις μάσκες για αέρια κανείς μας δεν κινδυνεύει
στης ασφυξίας τα νέφη !


Ο ήλιος τις σκιές των πραγμάτων γυρίζει ,
η γη κυοφορεί πεθαμένους .
Σχίζεται , εμπρός , να χορέψουμε αξίζει
γύρω γύρω σε σκύλο !


Είναι νύχτα , πρωί , μες σε ομίχλες χάραζε η μέρα ,
σε ράκη τώρα χωμένοι όλοι κοιμούνται .
Του Αρλεκίνου ο μανδύας είναι η γη
ξεπατωμένη σκακιέρα ,
είναι η Ευρώπη .


Τρίτη 29 Απριλίου 2014

Κώστας Βάρναλης




Π Ρ Ω Τ Ο Μ Α Γ Ι Α     Τ Ο Υ    1 9 4 4

Η γκραβούρα στο ξώφυλλο του Goya .


Πέσε στα γόνατα, προσκύνα το πανάγιο χώμα
με την ψυχή κατάκορφα στον ουρανό υψωμένη ,
  όποιος και νά σαι , όθε και νά σαι κι ό,τι — άνθρωπος νά σαι !
Πιότερο, αν είσαι του λαού ξωμάχος , χερομάχος ,
  φτωχόπαιδο, που αθέλητα σε βάλαν να καρφώσεις
 τον αδερφό σου αντίκρα σου — με μάνα εσύ και κείνος !
 Ετούτ’ η μάντρ’ αγνάντια σου το σύνορο του κόσμου .
  Σ’ αυτήν απάνου βρόντηξεν ο Διγενής το Χάρο .
 Ήτανε πρώτη του Μαγιού, φως όλα μέσα κ' έξω  
 (έξω τα χρυσολούλουδα και μέσα η καλωσύνη)
 που αράδειασε πά στο σοβά , πιστάγκωνα δεμένους
 και θέρισε με μπαταριές οχτρός ελληνομάχος ,
  όχι έναν, όχι δυο και τρεις, διακόσια παληκάρια .
 Δεν ήρθαν μελλοθάνατοι με κλάμα και λαχτάρα ,
  μόν’ ήρθανε μελλόγαμπροι με χορό και τραγούδι .
  Και πρώτος άρχος του χορού, δυο μπόγια πάνου απ’ όλους
  κι από το Χάρο τρεις φορές πιο πάνου ο Ναπολέος .
 Κι είναι από τότες Μάης εδώ, φως όλα μέσα κ' έξω .
 Κόλλα τ’ αυτί και την καρδιά στο ματωμένο χώμα .
Στον Κάτου Κόσμο τραγουδάνε πάντα και χορέβουν
 κι αν κάπου ανάκουστος καημός θολώνει τη λαλιά τους ,
  δεν είναι που τη μάνα τους τη μαύρη ανανογιούνται
 παρά που τους προδώσαν απορρίμματα δικά μας .
  Κι αν πέσανε για το λαό, νικήσαν οι προδότες , 
 που τώρα εδώ κατάχρυσοι περνούν και μαγαρίζουν ,
 και τώρα πιο τους μάχονται και τους ξανασκοτώνουν !
 Σιχαίνεσαι τους ζωντανούς; Μην κλαις τους σκοτωμένους !
 Απ’ τα ιερά τους κόκαλα, πρώτη του Μάη και πάλι ,
 θα ξεπηδήσει ο καθαρμός κι η λευτεριά του ανθρώπου .
 Κ' είναι χιλιάδες στην Ελλάδα όμοιοι Πανάγιοι Τάφοι .




Κυριακή 27 Απριλίου 2014

W.B.Yeats




<< Στην εποχή μας , το ανθρώπινο πεπρωμένο παρουσιάζει το νόημά
του με πολιτικούς όρους >>  Thomas Mann .


Πολιτική

Πως μπορώ ,ενώ εκείνο το κορίτσι στέκει εκεί
 Την προσοχή να επικεντρώσωΣτη ρωμαϊκή , τη ρωσική
΄Η την ισπανική πολιτική ;
Όμως , εδώ είναι ένας πολυταξιδεμένος
Που ξέρει για ποιο ζήτημα μιλά
Και εκεί ένας πολιτικός
Που διάβασε και σκέφτηκε
Και ίσως ό,τι λένε είναι σωστό
΄Ομως , ας ήμουν πάλι νέος
Να την κρατούσα αγκαλιά !


'' In our time the destiny of man presents its meaning in political
terms '' - Thomas Mann


Politics

HOW can I, that girl standing there,
My attention fix
On Roman or on Russian
Or on Spanish politics?
Yet here's a travelled man that knows
What he talks about,
And there's a politician
That has read and thought,
And maybe what they say is true
Of war and war's alarms,
But O that I were young again
And held her in my arms!





Οι ρεαλιστές

Ελπίζω ότι θα καταλάβατε !
Τι μπορούν να κατωρθώσουν τα βιβλία ανθρώπων που ζουν
Σε μια χώρα που τη φυλάνε δράκοι ,
Ζωγραφιές θαλάσσιων νυμφών που τις τραβούν δελφίνια
Σε κοραλλένιες άμαξες , παρά μονάχα να ξυπνήσουν την
ελπίδα
Να ζήσει κάποιος ό,τι έχει με τους δράκους πια χαθεί ;


The Realists

HOPE that you may understand!
What can books of men that wive
In a dragon-guarded land ,
Paintings of the dolphin-drawn
Sea-nymphs in their pearly waggons        
Do, but awake a hope to live
That had gone
With the dragons?



Μετάφραση : Μαρία Αρχιμανδρίτου




Γιώργος Βλάχος : Η Επανάσταση ...