George Grosz : Στυλοβάτες της κοινωνίας , 1926

Νικηφόρος Βρεττάκος

 

 

 

 

 Otto Nagel : ΄Ανεργοι στα φιλανθρωπικά άσυλα .

 

ΑΝΕΡΓΟΙ

 

Του εργοστασίου η πόρτα είναι από σίδερο . ΄Εχει

στο μέσο δυο κάγκελα . Πίσω απ' τα κάγκελα

δυο μάτια που σφάζουν . Ο επιστάτης κοιτάζει

την ουρά των ανθρώπων που στέκονται απ' έξω -

μια σειρά σταυρωμένα χέρια και πρόσωπα .

Κάνουν μια κίνηση όλοι μαζί ,

στυλώνουν τ' αυτιά , κρατούν την ανάσα ν' ακούσουν .

<< Μεσημέριασε . Ο κύριος διευθυντής δεν θα ρθει .

Αύριο πάλι . Πρωί . Πιο πρωί >> .

Και φεύγουν σκυφτοί . Περπατώντας , κοιτάζουνε γύρω τους ,

σα να ψάχνουνε όχι να ψάξουν για τίποτα .

Να ρίξουν τα χέρια τους .

Φίλιππος Κατσίπης

Το Χρονικό της Κατοχής

Οι σιδερένιες γουρούνες φόρεσαν μπότες

και μπήκαν στην Αθήνα

τραγουδώντας ολαρία-ολαρό .

Στον κάμπο είχαν πέσει μαύρα κοράκια .

Βγήκε η Γκεσταπό στην Ομόνοια

κι έκανε τροτουάρ με τη Νίνα του 8 .

Το πρωί , στο προσκλητήριο του Ταξιάρχη

ο Μπόμπιρας δεν έδωσε παρών .

Τον εξετέλεσε πίσω στην Δημαρχία το κουκουτσάλευρο

Τότες ο Τσίλιας έκλεψε τις αχτίνες του ηλεκτρικού

και στόλισε τα μαλλιά του Μπόμπιρα .

Σκελετοί υπαλλήλων συνόδευσαν την κηδεία του

φορώντας το φωτοστέφανο του Τσολάκογλου .

Η λιμουζίνα του Δημάρχου μετέφερε

το Μπόμπιρα στο λιμάνι της Αθανασίας .

Ο Τσίλιας πήρε δυο μερίδες ψωμί  στου Μέντζου

και προσευχήθηκε για τη ψυχή του Μπόμπιρα .

Είταν τότες που έβγαλα ψεύτικα δελτία

και πουλούσα τσακουμακόπετρες κάνοντας αντίσταση .

Στη οδό Σοφοκλέους οι συνταξιούχοι πουλούσαν

για δυο οκάδες λάδι τόνειρο της αγάπης τους

δυο χρυσές βέρες .

Ο χάρος έπαιζε πασέτα τις ψυχές μας ,

στην οδό Αθηνάς ο Φρίτς πουλούσε κονσέρβες

κι ' οι ΄Αγγλοι άναβαν πολυελαίους στο Χασάνι .

Την Αθήνα σκέπαζε πικρότατο κρύο .

σ . - 337 -

Νικόλαος Κάλας

Η ΟΣΦΥΣ ΤΟΥ ΛΑΓΟΥ Η ΜΟΝΑΡΧΙΚΗ ΜΟΥ ΑΓΑΠΗ

Από την ενότητα :
 Κοροϊδίες


 Πρώτοι μας δυνάστες οι Βιτελοβλάχοι
Κόθωνας με Αμυαλία . Μετά
ξέρασεν ο Βόλγας την Αφροδίτην Βρωμάροβνα
που τόκισε τους Γλυκοβούργους με χυλόπιτες
και τους Ρωμιούς με αναθέματα .
Του πετεινού ο γιος αντίς από την Πόλη
πήρε την Ασοφία .

΄Ενας του γιος ασπάστηκε τη Μαϊμού
Κι ο άλλος εγκαινίασε μεταξωτό πολιτισμό .
Η Χέσσα μηχανεύτηκε ανάπαυλα πράματα
κι ο Κοπρώνυμος Β' ΄Ανω Μωρία .


Πάνε τώρα οι Γλυκοβούργοι
αλλού να φάνε την κοπενχάη τους
στο Τυχεράν της Ιρανίας ίσως .
Εδώ ποταποί παττακοί ηρακλείδες
του στόματος ψιττακίζουν
έρχεται , ερχέζεται ο Βάσος Υλικός .


Ελλάς εργατών κι αργοτών , Ελλάς ποιητών
φοβού τους Δαναούς . Προσοχή
΄Ητταν ή Επί Τάνκς .


Βακιλοκτόνος

 σ . - 131 -


ΔΙΦΟΡΟΥΜΕΝΑ

Γιάννη Γαϊτη :1971 , Η ΚΟΝΣΕΡΒΟΠΟΙΗΣΗ
Κατασκευή από ξύλο και μέταλλο
ζωγραφισμένο , 85 x 116 x 35 εκ .

Κώλο νά ' χει ο Beau Colas πατριαρχικό
και γλυκοβρισίδι ελληνικό . Τ' αλληλοφάγωμα
εντείνεται από το αφροδισιακό ποτό Δεν Ζω .


Σπεσιαλιτέ της Μπούτι Μπουτίκ
κανάρι μελωδικό με σκούφια Νου Φαραώ
σερβιρισμένο σε δίσκο Μαρία Κάλλας
μαγειρεμένο με άλλας αττικό Ν. Κάλας .


Αύριον στην Γκαλερί ΄Ολας κι Ιόλας
θα βρείτε όλα τ' αφύσικα : ερωτικοί μαγνήτες ,
πράγματα εντός κι εκτός γεωμετρίας ,
αρχαιοπρεπείς Ατθίδες unisex ,
δένδρα μ' εξαίσιες κομμώσεις  ,
ναύτες με τσαρούχια
κι άλλες πολλές ντόπιες και ξένες ζαλάδες
και ζουμπουλάδες .


Τσακάλια και λυκαβηττοειδείς εστιάδες
ονειρεύονται συγχώνευση ΙΚΑ και CIA .
΄Εσχατο καταφύγιό των μένει στο κέντρο της πλατείας
το υπόγειο κατάστημα Συ Φιλείς .

σ . - 132 -


Διαβάστε εδώ Θεόδωρος Ντόρος ,http://estrechogv.blogspot.gr

Bertlolt Brech

ΧΟΛΙΓΟΥΝΤΙΑΝΑ ΕΛΕΓΕΙΑ

Ι

Το χωριό Χόλιγουντ σχεδιάστηκε σύμφωνα με την αντίληψη

Που έχουν σ' αυτόν εδώ τον τόπο για τον ουρανό . Σ'αυτόν εδώ τον τόπο

Λογαριάζανε πως ο Θεός

Καθώς χρειαζότανε Ουρανό και Κόλαση , δε χρειάστηκε

Δυο ιδρύματα να σχεδιάσει , μα

Μονάχα ένα , με τ'όνομα Ουρανός . Ο ίδιος εξυπηρετεί

Και τους φτωχούς , τους αποτυχημένους

Στην Κόλαση .

ΙΙ

Στη θάλασσα υψώνονται οι πύργοι του πετρέλαιου . Στα φαράγγια

Ξασπρίζει ο ήλιος τα κόκκαλα από τους χρυσοθήρες . Οι γιοι τους

Χτίσανε τα χολιγουντιανά εργοστάσια τ' ονείρου .

Οι τέσσερις πόλεις

Είναι γεμάτες από την πετρελαιομυρωδιά

Των φιλμς .

ΙΙΙ

 Η πόλη πήρε τ' ονομάτης από τους αγγέλους .

Και συναντά κανείς παντού αγγέλους .

Βρωμούν πετρέλαιο και φορούν χρυσά ενδομήτρια διαφράγματα

Και με μπλαβιά δακτυλίδια γύρω από τα μάτια

Ταίζουνε όλο το πρωινό τους συγγραφείς με στις

πισίνες τους .

IV

Στα πιπερόδεντρα τα πράσινα αποκάτω

Οι μουσικοί ζευγάρι με τους συγγραφείς

Κάνουνε πεζοδρόμιο . Ο Μπαχ

΄Εχει ένα Κουαρτέτο του Πεζοδρομίου στο τσεπάκι . Ο Νταντέ κουνάει

Τα μαραμένα πισινά του .

V

Οι άγγελοι του Λος ΄Αντζελες

Κουραστήκαν να χομογελούν . Τ' απογευματινά

Αγοράζουνε πίσω απ' τα στέκια με τα φρούτα

Μ' απελπισία μικρά φλασκιά

Με σεξουαλικά μυρωδικά .

VI

Πάνω απ' τις τέσσερις πόλεις κάνουνε κύκλους τα καταδιωκτικά

Της ΄Αμυνας σε μεγάλο ύψος

΄Ετσι που η μπόχα της απληστίας και της φτώχειας

Να μην φτάνει .

1942

Μετάφραση : ΝΑΝΤΙΑ ΒΑΛΑΒΑΝΗ

Samuel Beckett - Documentary

Προσεγγίζοντας Τον Σουρρεαλισμό

Ni nager sous les yeux horribles des pontons

( Και κάτω απ' τ' άγρια να διαβώ των γεφυρών τα μάτια ! )

Rimbaud

Εξώφυλλο της επιθεώρησης Η Υπερρεαλιστική
 Επανάσταση τεύχος 5 , 1925

΄Εχουν περάσει 80 χρόνια από το πρώτο μανιφέστο του Α.Μπρετόν και την

εμφάνιση του λογοτεχνικού και καλλιτεχνικού κινήματος που παρουσιάστηκε

στη Γαλλία μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και που οι θεωρητικές του θέσεις

συμπόρευσαν όλες τις πρωτοποριακές απόψεις που ήρθαν να αποθεμελιώσουν

τον ρηματοκεντρικό δογματισμό της νεωτερικότητας . Στο Λα Σουρς , στο

Σεν Μισέλ , στο Ντε Γκρανζ Ομ , μέσα από τα δυνατά κοκτέιλ ο Μπρετόν

και η ομάδα  του περιοδικού Λιτερατίρ κατεδαφίζουν τη γραμματική του αισθητικού

λόγου που ήθελε την αισθητική να δικτατορεύεται  από την χρησιμότητα , την

ωφελιμότητα και από τα είδωλα των κατοπτρικών αντανακλάσεων ενός

συμβατικού πολιτισμού .Οι έννοιες του ποιοτκού βεβαρημένες από τις τελικλοτητες , τις ιδεατές και υπερ- βατικές χρηστικότητες , γίνονται διάφανες . ΄Εξω από την σφαίρα της ερμηνείας και την κατασταλτική τους προσομοίωση στιχηματίζουν να εκκενώσουν το περιεχό- μενο της φαντασίας με μια εκλεπτυσμένη τροπικότητα που περισσεύει από το πά- θος και το ένστικτο και επιθυμούν να γίνουν μια ταχυδακτυλουργική βιρτουοζιτέ . Στο μανιφέστο το 1924 ο Μπρετόν γράφει : '' Καθαρός ψυχικός αυτοματισμός , που επιχειρεί να εκφράσει προφορικά , γραπτά ή με οποιονδήποτε άλλον τρόπο , την πραγματική ροή της σκέψης .Πρόκειται για μια υπαγόρευση της σκέψης χωρίς κανένα έλεγχο της λογικής και πέρα από κάθε αισθητική ή ηθική προκατάληψη . Ο σουρρεαλισμός βασίζεται στην πίστη σε ορισμένες συσχετίσεις από την πραγμα- τικότητα , στην παντοδυναμία του ονείρου , στο άσκοπο παιχνίδι της σκέψης . Απο- σκοπεί στο να καταστρεψει οποιουσδήποτε άλλους ψυχικούς μηχανισμούς και να πάρει τη θέση τους , όταν πρόκειται να αντιμετωπισθούν και να λυθούν τα σημα- ντικά προβλήματα της ζωής ''1. Η τέχνη εμφανίζεται έξω από την παγιοποίηση του αισθήματος και αυτό ο Α. Μπρετόν το είχε καταλάβει καλά , γι' αυτό προσπαθούσε να αναλύσει τα παραλη- ρήματα και τα όνειρα των παράφρονων της κλινικής Saint Dizier του Παρισιού . Εξάλου και ο Λακάν που μαθήτευσε ένα μικρό διάστημα κοντά στην ομάδα του κινήματος , μας έχει πει ότι το συμβολικό ( η έκφραστική δυναμική της τέχνης ) βρίσκεται πέρα από κάθε δυνατή κατανόηση . Ο κόσμος ως '' περικεχυμένον κενόν '' για τον Μπρετόν ξαναβρίσκει την ουσία του μακριά από το σύνολο των εξαρτημένων παραστάσεων  πραγματώνεται αναι- ρούμενος , στήνεται αντιστεκόμενος , βεβαιώνεται στην χαοτική αβεβαιότητα . ΄Οχι στο ποτάμι των αναπαραστάσεων , όπου η κάθε μια αναπαράσταση αναπαριστά την προηγούμενή της , αλλά στο μακάριο πήδημα προς το ταλαντευόμενο , το έκ- κεντρο ( το αντίθετο του πηδήματος προς την αιωνιότητα : ein seliger Sprung in die Ewigkeit ). Γραφή , τέχνη , είναι η εκπλήρωση της άρνησης , διαμεσολαβημένη από το όνειρο , που παράγεται , επάγεται , παρακινείται , από την επιθυμία που με τη σειρά της βρίσκει το νοημά της στο ΄Αλλο ( ο '' λόγος του ΄Αλλου '' , έλεγε ο Λα κάν ) . ΄Ο,τι μένει έξω από σημασίες , νοήματα , σενάρια , θεωρίες , ιστορίες , στη ρήξη με τα μεσοποιημένα μοντέλα της βούλησης , την πειθώ κοντά στην ενεργητική 

και αυθόρμητη υπαρξιακή μορφή .

Ο Μπρετόν το 1914 αφιερώνοντας το βιβλίο του '' Χαμένα βήματα '' στο γεγονός
ότι εδιώχθη από το θέατρο Μισέλ γιατί διαφώνησε με τον Τζαρά , στο κειμενό του
με τίτλο '' Αφήστε τα πάντα '' , όπου εκφράζει και την οργή του , βάζει  παράλληλα
το μεγάλο θέμα των αποχωρισμών του ανθρώπου ( ουσιαστικά την προτεραιότητα
των πικρών μετωνυμιών έναντι των μεταφορών ) . Θα γράψει :
Aφήστε τα πάντα / Αφήστε τη γυναίκα σας , αφήστε την ερωμένη σας . / Αφή-
στε τις ελπίδες και τους φόβους σας . / Αφήστε τα παιδιά σας στη γωνιά του δά-
σους . / Αφήστε το γάμο και πηγαίνετε για πουρνάρια . / Αφήστε στην ανάγκη
μιαν άνετη ζωή , αυτά που σας δίνουν / για μια θέση με μέλλον... / Ξεχυθείτε
στους δρόμους .2
Το κάλεσμα του Μπρετόν '' ξεχυθείτε στους δρόμους '' θα βρει ανταπόκριση . Τα
νέα κινήματα που προέκυψαν από τη οδό Γκρενέλ 15  ( όπου υπήρχε το '' Γραφείο
Σουρρεαλιστικών Ερευνών '' ) , θα πάρουν τη σκυτάλη και θα ανδρωθούν από την
αχαλίνωτη δοκιμασία της υπαρξιακής περιπέτειας , την ενατένιση του εσωτερικού
( από τους σιτουσιανιστές έως την ομάδα  Spur ), την διάρκεια του βιώματος , κα-
ταγγέλοντας παράλληλα την πολιτισμική θανατολαγνεία , την ανταλαγή των
σημείων , το καθεστώς της εξάρτησης της φαντασίας , την αφαίρεση της πληρωμα-
τικής σχέσης που διέθετε η ερωτική επιθυμία , την κυκλώσιμη μετωνυμία της ομι-
λίας .
Το κίνημα που ήθελε λίγο βιαστικά να βαπτίσει ο Γκ . Απολλιναίρ στο '' Les
Mamelles de Tiresias '' θα στηριχθεί με επιφυλάξεις ίσως από τους Αραγκόν ,
Κρεβέλ , Ντενό , Περέ ,Τανγκί , Μπατάιγ , Μπουαφάρ , Πρεβέρ , Λεμπούρ 3 κ.α. Θα
δώσει διάρκεια και έκταση για καλλιτεχνηκή δημιουργία , πνοή και πρόσφορά στην
αναζήτηση , θα αναζητήσει ένα νέο φαντασιακό χωρίς μετωνυμικά υποκατάστατα
ή '' λυκοφωτικές καθρεπτίσεις '' . Σημειώσεις
1. La nuova Enciclopedia della Letteratura Garzanti , 1988 , σσ . 154 , 951 .
2. Στο ίδιο , σσ . 951 , 952 .
3.  Αξιόλογοι καλλιτέχνες που ακολούθησαν τη γραμμά του κινήματος θεω-
ρούνται οι : Α. Μασσόν , Ο. Ντομίνγκεζ , Π . Ντελβώ , Μαν Ραίη , Ρ. Ρον . Ο Μπα-
τάιγ που φλέρταρε με τους σουρρεαλιστές και παράλληλα υπήρξε πολέμιός τους ,
χαρακτηρίστηκε από τον Μπρετόν ως '' μανιακός '' .


Το άρθρο Προσεγγίζοντας τον Σουρρεαλισμό είναι του Δρ . Φιλοσοφίας Διδάσκων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Απόστολου  Αποστόλου 

Λογοτεχνικό Περιοδικό  Ομπρέλα τεύχος 64 Μάρτιος -Μάιος 2004 .

Mazatlan

Mazatlan


Στο Bolero

ένας χαφιές

πίνει τσάι

στο Porto Viejo

το κύμα

πνίγει μια

μποτίλια

και στο Zorbas

o ήλιος

χορεύει

Ζεϊμπέκικο .

 

En el Bolero

un rufian

esta tomando the

en el Puerto Viejo

la ola

ahoga una

botella

en el Zorbas

el Sol

baila

Zεϊμπέκικο .

22.5.2010

Διογένης Γαλήνης

Allen Ginsberg

Από το περιοδικό Time , 1979 .

ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΗ ΜΟΔΑ

Γεμάτο το φεγγάρι πάνω απ' τον εμπορικό δρομάκο -
στο βουβό φως μιας βιτρίνας
η γυμνή άψυχη κούκλα παρατηρεί τα νύχια των χεριών της .

                                                                                         Μπώλντερ 1979

Μετάφραση : Τάσος Σαμαρτζής

Peter Altenberg ( 1859 - 1919 )

ΚΑΦΕΝΕΙΟ


΄Εχεις έγνοιες , μια για το ένα , μια για τ' άλλο - τράβα στο καφενείο !
Για κάποιο λόγο , ίσως και τον πλέον ευνόητο , δε μπορεί να σε συναντήσει - τράβα στο καφενείο !  
 Τρύπια    παπούτσια φοράς - στο καφενείο !
Παίρνεις το μήνα 400 κορώνες και ξοδεύεις 500 - στο καφενείο !
Κάνεις οικονομίες και δεν απολαμβάνεις τίποτα - στο καφενείο !
Σκέφτεσαι ν' αυτοκτονήσεις - στο καφενείο !
Μισείς και περιφρονείς τους ανθρώπους και δε μπορείς χωρίς αυτούς - στο καφενείο !
Κανείς πια δε σου κάνει πίστωση - στο καφενείο !



ΟΠΩΣ ΕΡΘΕΙ


΄Ηταν μια μικροσκοπική ηθοποιός του Θερινού Θεάτρου , είχε
ουράνια μάτια και λιμοκτονούσε  .
<< Θα ' θελα να σου παίξω την Τζέην ΄Ευρ >> είπε σ' ένα
νεαρό συγγραφέα .
<< Ελάτε σε μένα >> είπε αυτός .
<< Ω >> είπε αυτή << μου το επιτρέπετε ; >>
Και του ' παιξε το ρόλο της .
Την παίνεψε , της έφτιαξε τη διάθεση .
Μετά τη φίλησε , την έσφιξε πάνω του ...
<< Θεέ μου , προστάτεψέ με >> είπε κι αφέθηκε στη μοίρα της .
Είχε ουράνια μάτια , λιμοκτονούσε και απήγγειλε Τζέην ΄Ευρ ,
τον εξαίσιο ρόλο της ...
.

ΠΟΙΗΜΑ

Πήρα μια κοπέλα σπίτι μου τη νύχτα .
Τίποτα σπουδαίο .
Πριν αποκοιμηθεί , είπε << Είστε ποιητής ; >>
<< Γιατί ; Μπορεί . Τίποτα σπουδαίο >> .
<< Κάποτε έγραψα κι εγώ ένα ποίημα >> .
<< ; ! ; >>
<< Μ' αρέσεις πολύ .
Τώρα είσαι μακριά .
Τίποτα σπουδαίο .
Στο τάφο μου θα ' ναι γραμμένο :
Σ' αγαπώ !
Κανείς  δε θα ξέρει ποιοι ήμασταν .
Τίποτα σπουδαίο >> .
Της έδωσα 10 φιορίνια αντί για 5 .
<< Ω >> είπε γελώντας  << μα 5 ήταν η συμφωνία ! >>
<< Τίποτα σπουδαίο . Η αμοιβή είναι σωστή .
Κοίτα , κοπέλα , πως το υπολογίζω ...
5 για το γλυκό σου κορμί
και 5 για τη γλυκιά σου την ψυχή ! >>



Μετάφραση : Νίκος Βουτυρόπουλος

Τραγούδια για ορχήστρα σε ποίηση του Peter Altenberg και μουσική Alban Berg