Ο Αυγέρης για το Σουρεαλισμό

ΑΛΙΕΥΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΟΛΑ ΝΕΡΑ ΜΙΑΣ ΑΓΟΝΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ

Ο Αντρέ Μπρετόν στο Μεξικό με τους Ντιέγκο Ριβέρα ,
Λέοντα Τρότσκι και Ζακλίν Μπρετόν , 1938 .

Ο Σουρεαλισμός ανεξαρτήτως συμβολής , δικαίωσης , εξέλιξης , υπήρξε σαφώς

επαναστατικός . Οι εκφραστές του στήριξαν τις ιδέες του Μαρξισμού και αγωνίστηκαν

για την επικράτηση του υπαρκτού σοσιαλισμού . Ανταποδίδοντας το ιερατείο του ό - 

μως τον πολέμησε , όντας πλέον αντιδραστική εξουσία . Οι τροτσκιστές τον φλερτά -

ρησαν κι έδειξαν διάθεση κατανόησης και συνεργασίας , κυρίως βέβαια για να χρησι -

μοποιήσουν τη δυναμική του ρεύματος και της ορμής των μαχητικών υποστηρικτών

του , αμυνόμενοι στην εξόντωση που κλιμάκωναν εις βάρος τους οι σταλινικοί
εκτελεστές των εκκαθαρίσεων . Ο ίδιος ο Τρότσκι estrechogv./leon-trotsky Διαθήκη
κυνηγημένος από πράκτορες του Στάλιν , φιλοξενούμενος στο σπίτι του ζωγράφου
Ντιέγκο Ριβέρα στο Μέξικο , έδειξε στην αρχή επιφυλάξεις για τη θεωρία και τις
απόψεις  του Μπρετόν estrechogv./andre-breton που κατέφθασε κι αυτός εκεί όπου
φιλοξενήθηκε και από  συνέταξαν την έκκληση * για την ίδρυση της Διεθνούς Ενώσεως
για την Ανεξάρτητη Επαναστατική Τέχνη ( F.I.A.R.I ) , στις 25.7.1938 . Ωστόσο παρά
τις ιδιαίτερα φιλικές και μακρές συζητήσεις τους ο Τρότσκι δεν υπέγραψε τελικά την
έκκληση . Φαίνεται πως η νοοτροπία του τελικά βρισκόταν πιο κοντά σε εκείνη των
μπολσεβίκων διωκτών του .
Συμπερασματικά θα τελειώσω  καταθέτοντας τη διαπίστωση πως οι αντιεξουσιαστές-
ελευθεριακοί κοινοτιστές στάθηκαν πολύ κοντά στους σουρεαλιστές , έχοντας ελάχιστες
διαφορές και παράλληλους δρόμους . Ενισχυτικά επ' αυτών παραθέτω από το βιβλίο
του Αντρέ Μπρετόν Τι είναι σουρεαλισμός 2-3 αράδες του τελευταίου κεφαλαίου
Δήλωση για τη δεύτερη δίκη της Μόσχας , 26.1.1937 : << Οι σταλινικοί θα ρίξουν τις
ευθύνες στούς αναρχικούς συντρόφους ... για να δώσουν ένα τέλος σ' ό,τι συνεχίζει να 
είναι ζωντανό και περιλαμβάνει την ελπίδα του γίγνεσθαι στον ισπανικό αντιφασιστικό
αγώνα [ ...  ] Πρόκειμένου αυτοί οι άνθρωποι να σωθούν ...και να σώσουν - σε πείσμα
του Στάλιν , του Χίτλερ και του Μουσσολίνι - την τιμή και την ελπίδα των καιρών μας >> .



*Βλ . Φραγκίσκης Αμπατζοπούλου , Δεν άνθησαν ματαίως- ανθολογία
Υπερρεαλισμού , Νεφέλη 2001 , σσ. 351-352

ΜΑΚΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΑΤΟΣ
δοκιμιογράφος-θεωρητικός

΄Εκτωρ Κακναβάτος : Μέρες του 1989

 

 

 

Ανήμερα της αγίας ξεφωνημένης

που τα κουτάβια της βυζαίνουνε ταχύτητα

που ακόμα κι αν γαβγίζουνε

της έβδομης κερκίδας σεισμολάγνοι

δεν γίνεσαι αμπελουργός

ούτε πρωτοσπαθάριος εντός του παλατίου *

πάρεξ μεταπτυχιακός ευνούχος

ειδικευμένος στην αιδοιολειχία

στοχάσου που όψιμοι Βενετοπράσινοι

στις ρούγες πάλι στον Ιππόδρομο

μεταξεσχίζονται σε νοθευμένα Σατουρνάλια

για υπολείματα θεοφαγίας .

Στοχάσου

ποτέ δεν  ύπαρξες πορτόφυλλο πιο κυανόλευκο

απ' τον ψευδοβικάριο Διονύση Τυανέα

κατά τι Ιαμβιστή στο πένταθλο

και στρουθοβάμονα

που κατά παραχώρηση βέβαια

ονομάσανε Ισθμιονίκη .

* παλάτιον : από το Παλατίνο λόφο της Ρώμης όπου τα ανάκτορα του

Αυγούστου και κατόπιν στο Βυζάντιο το μέγα Παλάτιον .

Από την π.σ. ΑΚΑΡΕΙ , Εκδόσεις ΑΓΡΑ ΄σ . - 12 -   

Θανάσης Κωσταβάρας : ΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ

 

 

 

 

 

στους Παναγή Λευκαδίτη , Γιώργο Παπαλεονάρδο ,

Κώστα Γαρίδη , Ιάσονα Ιωαννίδη , Γιώργο Παναγουλόπουλο

 

 

 

Εγώ δεν είμαι επώνυμος , δεν είμαι Αναγνωστάκης

δεν είμαι Χριστιανόπουλος , Πατρίκιος ή Καρούζος

για μένα δεν σκοτίζονται Λαμπράκης ή Αλαφούζος

δεν βγαίνω στα παράθυρα για να με δει ο κοσμάκης .

 

 

Παράσημα δεν φτιάχτηκαν για μένα και βραβεία

τα  <<Φορντ>>  μου είναι άγνωστα και όλες οι διακρίσεις

είμαι ένας ποιητής <<εκτός>> χωρίς επιδοτήσεις

δεν βρίσκομαι ούτε ως όνομα στα σχολικά βιβλία .

 

 

΄Εξω από τα συνέδρια κι από τις μεταφράσεις

όπου ποζάρουν οι εκλεκτοί ως διάνοι φουσκωμένοι

τα έργα μου στα αζήτητα , οι στίχοι μου κομμένοι

απ' της γραφής τούς τραβεστί που ελέγχουν τις προσβάσεις .

 

 

Τα βράδια δεν συχνάζω εγώ στη στοά του Βασιλείου

στο Ντόλτσε δεν με συζητούν μεγάλοι τεχνοκρίται

κάποια Ελισάβετ με αγνοεί , ένας Μισέλ με αρνείται

μ' έχουν διαγράψει οι Κούτροβικ και οι Χατζηβασιλείου .

 

 

 

Παρ' όλα αυτά , άλλη εκλογή δεν έχω κι επιμένω

στο θράσος μου να στιχουργώ κι ας με διαβάζω μόνος

ώσπου ο αδέκαστος κριτής των έργων μας ο χρόνος

ζυγιάζει κάθε απίκραντο και κάθε πικραμένο .

 

 

Ως τότε , ένας ακλόνητα πιστός στο μέγα πάθος

ένας ακραίος της μοναξιάς , ένας σαλός του ονείρου

θα ουρλιάζω , θα χειρονομώ , στις εσχατιές του απείρου

μα , τη ζωή μου δεν θα πω , ποτέ , πως πήρα λάθος .

 

 

Κι αν ξαναρχόμουν , πάλι αυτή θα 'ταν για μένα η Μούσα

κι οι εχθροί μου αν με σακάτευαν κι οι φίλοι αν φεύγαν ξένοι

ω γλώσσα μου πολύπαθη και Ποίηση προδομένη

εγώ για σας θα ερχόμουνα , μόνο για σας θα ζούσα .

 

 

 

 

* Το ποίημα αυτό αφιερώνεται στους ποιητές   : Παναγή Λευκαδίτη , Γιώργο Παπαλεονάρδο ,

Κώστα Γαρίδη , Ιάσονα Ιωαννίδη , Γιώργο Παναγουλόπουλο , γιατί , μολονότι έχουν αναλώσει

μια ζωή στη διακονία της ποίησης  παραμένουν τελείως άγνωστοι επειδή δεν είχαν την τύχη να

περιληφθούν σε καμιά ανθολογία της εποχής τους .



Charlie Chaplin ( Η ανάκριση του Τσάρλι Τσάπλιν από το FBI )

 

 

 

 

 

 

 

 ΄Ενα σπάνιο κείμενο

Η ΑΝΑΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΣΗΜΟΥ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ ΤΣΑΡΛΙ ΤΣΑΠΛΙΝ ( ΣΑΡΛΟ ) ΑΠΟ ΤΟ FBI

Τώρα που ο Ομπάμα άνοιξε τα Αρχεία των μυστικών υπηρεσιών , βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση να παρουσιάσουμε την Ανάκριση του Τσάρλι Τσάπλιν που είναι χαρακτηριστική ενός κλίματος που άρχιζε τον ψυχρό πόλεμο .Ο μεγάλος ηθοποιός τελικά στο αεροπλάνο που εφεύγε για την Ευρώπη με τη συζυγό του Ούνα , κόρη του συγγραφέα Ονήλ , για να παραβρεθεί στην πρεμιέρα της ταινίας του << Τα φώτα της Ράμπας >> , ειδοποιήθηκε πως είναι ανεπιθύμητος στις ΗΠΑ και να μην ξαναγυρίσει .

Από το 1927 , ο Τσάπλιν είχε συχνά ενοχλήσεις από τις Αρχές για τις ιδέες του . Η κοινωνική κριτική που έκανε μέσα από τανίες του δεν άρεσε στους πιο συντηρητικούς . Το 1952 έγινε κι αυτός στόχος στο κυνήγι των μαγισσών από τους ανθρώπους του Μακαρθισμού .

Ιδού το πρακτικό της ανάκρισης του μεγάλου καλλιτέχνη που οριοθέτησε την εποχή του .

-΄ Εχετε προσφέρει χρήματα και υποστήριξη σε οργανώσεις που συνδέονται με το Κ.Κ. ;

Δεν νομίζω ... Αλλά τι ερώτηση είναι αυτή ; Τι εννοείτε 

'' συνδέονται '' με το Κ.Κ.;

- Θεωρείτε ότι ανήκετε στο Κ.Κ . ; κ . Τσάπλιν ;

Aσφαλώς όχι . 

- Ο τύπος γράφει ότι σας ενδιαφέρει ιδιαίτερα το κομμουνιστικό κίνημα . Δεν είναι αλήθεια ;

΄Οχι . Είμαι φιλελεύθερος και με ενδιαφέρει η ειρήνη . Δεν με απασχολεί όμως ο κομμουνισμός .

-΄Εχετε γράψει ένα άρθρο με τίτλο : '' Ρωσία , το μέλλον είναι δικό σου '' ;

Ναι .

- Σε ποιον το απευθύνατε ;

Μου το είχαν ζητήσει οι Ρώσοι , που ήταν τότε

σύμμαχοί μας . ΄Ηθελαν ένα μήνυμα για μια επέτειό τους . Το απηύθυνα λοιπόν στη σοβιετική Ρωσία . Το θέμα ήταν 

ο πόλεμος ,οι μάχες , οι ηρωισμοί τους ...

- Η '' Ντέιλι Ουέρκερ '' ( όργανο του Κ.Κ των ΗΠΑ ) δημοσίευσε μια έκκληση σας για την αναβολή της δίκης τριών 

κομμουνιστών . Τη γράψατε πράγματι ; 

Και βέβαια . Μου είχαν ζητήσει να λάβω θέση , και έγραψα κι

εγώ τη γνώμη μου . 

 - Σας συγκίνησε τόσο πολυ το γεγονός ότι ήταν κομμουνιστές ;

Αγανάκτησα επειδή η όλη υπόθεση θύμιζε κυνήγι μαγισσών . 

Στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου , όλος ο κόσμος συ-

μπαθούσε λίγο πολύ τους κομμουνιστές . Εννοώ τους Σοβιετικούς κομμουνιστές . Κατά τ' άλλα δεν έχω διαβάσει τίποτα για τον κομμουνισμό . Ούτε ξέρω τα βιβλία του Μαρξ .

Για μένα κομμουνισμός ήταν πάντα η Ρωσία .

Επισκέψεις

---------------

- Σας έχουν επισκεφθεί Ρώσοι διπλωμάτες ;

Ναι . Με επισκέπτονται πολλοί επίσημοι . Είμαι λίγο διεθνές

πρόσωπο , καταλαβαίνετε . Γνώριζα τον Ρώσο πρόξενο . ΄Ηταν

γοητευτικός άνθρωπος , αλλά δεν τον είδα πάνω από δυο φορές .

Δεν αισθάνομαι κανένα μίσος για τους Ρώσους . Πιστεύω ότι

πρέπει να συνεννοηθούμε μαζί τους .

- Μήπως στείλατε και συγχαρητήριο τηλεγράφημα στη Μόσχα ,

με αφορμή το εκεί Φεστιβάλ Τσάπλιν ;

- Φυσικά Είμαι υπερήφανος γι ' αυτό . ΄Ηταν ένα φεστιβάλ που 

οργανώθηκε για μένα , για το έργο μου . Τους είπα ότι αισθάνομαι μεγάλη τιμή .

- Ποια είναι σήμερα η στάση σας απέναντι στη σοβιετιή κυβέρνηση ;

- Αυτή που ήταν πάντα . Τους είμαι ευγνώμων . Απ' ό, τι διαβάζω στον Τύπο , δεν βλέπω να έχουν κάνει κακό στη δημοκρατία μας .

- Πιστεύετε μήπως ότι οι κομμουνιστές ζουν καλύτερα απ' ό,τι

εμείς στις ΗΠΑ ;

΄Οχι , βέβαια . Θα μπορούσα να ζήσω και εκεί . Αλλά δεν έχω τίποτα εναντίον τους  , ενόσω δεν ενοχλούν τις ΗΠΑ . Αν μας

επιβουλεύονταν , θα ήμουν ο πρώτος που θα έπαιρνα όπλα εναντίον τους .

- Θα πέρνατε όπλα ;

Και βέβαια ! Αν έκαναν εισβολή στις ΗΠΑ ! Κοιτάξτε , ο Τύπος

δεν συμπαθεί αυτούς που μιλούν ειλικρινά . Αλλά κι εγώ δεν συ-

μπαθώ τον Τύπο , γιατί γράφει πολλά ψέματα για μένα . 

Με εμφανίζουν σαν τέρας . Και όμως  είμαι ήρεμος άνθρωπος ,

και ζω μια ζωή μετρημένη . Ούτε είμαι σε καμιά οργάνωση .

Στον πόλεμο όμως ήμουν εναντίον των ναζί και των φασιστών .

΄Ηταν άρρωστοι , ήταν φρενοβλαβείς , έπρεπε να νικηθούν .

- Κύριε Τσάπλιν , ήσασταν προ καιρού καλεσμένος σε μια εεκδήλωση στο Κάρνεγκι Χολ της Νέας Υόρκης . Είναι αλήθεια

ότι αρχίσατε το λόγο σας με τη φράση '' Αγαπητοί σύντροφοι '';

Ναι είναι αλήθεια .

- Τι θέλατε να πείτε μ' αυτήν τη φράση ;

Υπήρχαν και ρώσοι μεταξύ του κοινού και το θέμα μας ήταν 

δημοκρατία . Μου φάνηκε πολύ φυσικό ν' αρχίσω έτσι .

- Κατόπιν όμως είπατε ότι δεν είσαστε Αμερικανός πολίτης και ότι εν πάση περιπτώσει τα χαρτιά και οι ταυτότητες δεν σημαίνουν τίποτα . Είπατε ότι είστε πολίτης όλου του κόσμου

και της ανθρωπότητας . Είναι αλήθεια ;

Εν μέρει . Τα τελευταία δεν τα είπα έτσι ακριβώς .

- Αλλά πραγματικά δεν είστε Αμερικανός υπήκοος ;

΄Οχι .

Ιθαγένεια

------------

- Εχετε ζητήσει όμως ιθαγένεια ;

Ποτέ . Από τα 19 μου χρόνια , αισθανόμουν πραγματικά 

διεθνής . ΄Οσο περνά ο καιρός το πιστεύω περισσότερο .

- Γι' αυτό δεν ζητήσατε να γίνετε Αμερικανός πολίτης ;

Κοιτάξτε , Αισθάνομαι Αμερικανός όπως και οτιδήποτε άλλο .

Δεν περιφρονώ τις ΗΠΑ . Μου αρέσει αυτή η χώρα . Δεν έχω

πει κακό γι ' αυτήν .

- Ας επιστρέψουμε σ' έκεινο το λόγο σας . Είπατε ότι ο κομμουνισμός δεν είναι πια ο κακός λύκος και ότι επιτέλους

ο κόσμος έχει αρχίσει να καταλαβαίνει τους κομμουνιστές .

Και είπατε ακόμη ότι οι κομμουνιστές είναι όπως όλοι οι άνθρωποι και ότι έχουν κι αυτοί τον θεό στη ψυχή τους ....

Και βέβαια το είπα . Πίστευα ότι υπάρχουν εδώ στην Αμερική

πολλές δυνάμεις που προσπαθούν να διασπάσουν τους συμμάχους .

- ΄Εχω την εντύπωση ότι βλέπετε με τον ίδιο ακριβώς τρόπο τους Αμερικανούς και τους κομμουνιστές .

Δεν καταλαβαίνω την εντύπωση ότι βλέπετε με τον ίδιο ακριβώς τρόπο τους Αμερικανούς με τους κομουνιστές .

Δεν καταλαβαίνω γιατί πιστεύετε ότι δεν μπορούμε να ζήσουμε με ειρήνη με τους Ρώσους . Η ιδεολογία τους δεν με απασχολεί

ιδιαίτερα . Ξέρω όμως ότι και αυτοί θέλουν την ειρήνη όπως κι

εμείς . Δεν θέλουν παγκόσμιο πόλεμο !

- Πάντως επί χρόνια , υποστηρίζετε την κομμουνιστική γραμμή .

Τι έχετε να πείτε πάνω σ' αυτό ;

Πολύ γενικό είναι αυτό που με ρωτάτε . Ακολούθησα την κομμουνιστική γραμμή , εφόσον είχαμε πόλεμο με τη Γερμανία

και τον Χίτλερ . Φυσικά , είμαι προοδευτικός .

Και πιστεύω στην ένωση των λαών .

- ΄Εχετε κάνει οτιδήποτε για να ενισχύσετε τα συμφέροντα του Κ.Κ. στην Αμερική από οικονομική άποψη ;

΄Οχι απ' ότι ξέρω !

- Θέλετε να προσθέσετε κάτι , κύριε Τσάπλιν ;

Μάλιστα , θα ήθελα να είστε ακριβής . Το ότι είμαι υπέρ της

ειρήνης μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ σημαίνει εν τέλει ότι ακολουθώ

'' κομμουνιστική γραμμή '' ; Δεν είναι κάτι που το επιδιώκω .

Εκείνο που με απασχολεί είναι πως θα διατηρηθεί η ειρήνη .

Γίνονται όμως πολλά παρατράγουδα . Γίνεται κυνήγι μαγισσών .

΄Ολα αυτά δεν μου φαίνονται και τόσο δημοκρατικά . 

Με εκπλήσει που θεωρούμαι κομμουνιστής . Ζω εδώ 35 χρόνια , 

και το κύριο ενδιαφέρον μου είναι η δουλειά μου .

Δεν είμαι '' αντί '' σε οτιδήποτε . Δεν αγαπώ ούτε τον πόλεμο ούτε την επανάσταση .

πηγή : Πνευματική ζωή

τεύχος 191 , Μάρτης - Απρίλης 2010