Pierre Reverdy

Η μαύρη όχθη

Ο κόσμος καταρρέει σε κρουνούς κάτω από την παλιά 

του αρχιτεκτονική . Υπάρχουν αίθουσες συμποσίων , αίθουσες

χορού , υπάρχουν αίθουσες βασανιστηρίων . Εκκωφαν -

ντικοί θόρυβοι , μάζες μαύρων καπνών μέσα σε όλες τις γωνιές

και στα κλειστά κεφάλια που περιστρέφονται σαν ουρές πα -

γωνιού κάτω από τις αχτίδες στο υψυλής έντασης ρεύμα της

δόξας . Ανάμεσ' απ' τα παράθυρα που ανοίγουν επάνω στη νύ -

χτασαν βγαλμένα μάτια καμιά δεν εισδύει αχτίδα , ούτε νεύ -

μα , ούτε ματιά , οι κραυγές ανεβαίνουν στον ουρανό και πε -

φτουν ξανά παγωμένες , σβησμένες σαν σπίθες που εκκενώ -

νονται μέσα σε κρύα αυτιά παιδιών που είναι πιότερο από γυ -

μνά και ζητιανεύουν το θάνατο στο λιθόστρωτο . Υπάρχουν

σκυλιά που στριγγλίζουν τρέχοντας , άσαρκες κοπέλλες και 

το πικρό τραγούδι που ανεβαίνει απ' το ρυάκι κάτω απ' τά πό -

δια των πολύ βιαστικών διαβατών . Ο πλούτος βρίσκεται μες

στον αέρα ενώ ξυστά στο έδαφος το πλήθος κάτω απ' τή βρο -

χή απλώνει τα κουρέλια του . ΄Ενα αμάξι περνά σαν αχτίδα

ευτυχίας μέσα σ' αυτή τη ζοφερή μάζα όπου επιμένει ένα αυ -

λάκι αστραφτερό καθώς σχισμή σ' ένα μετάξινο παραπέτα -

σμα . Πιότερο από πληγή κάποια αστραπή διακόπτοντας την

άλυσο των βημάτων που παρασύρει το πεζοδρόμιο μέσα

στον ρύπο της νύχτας .

Μετάφραση : Τάκη Βαρβιτσιώτη

Pierre Reverdy

Οι ποιητές

O Reverdy από τον Picaso .

Το κεφάλι του φυλαγόταν δειλά κάτω από το αμπαζούρ
της λάμπας . Είναι πράσινο και τα μάτια του κόκκινα .
Υπάρχει ένας μουσικός που δε σαλεύει . Κοιμάται  τα κομμέ -
να χέρια που παίζουν βιολί για να τον κάνουν να λησμονήσει
τη δυστυχία του .
Μια σκάλα που δεν οδηγεί πουθενά σκαρφαλώνει γύρω απ'
το σπίτι . Δεν υπάρχουν , άλλωστε , ούτε πόρτες ούτε παράθυρα .
Βλέπει κανείς πάνω στη στέγη ν'αναδεύουν σκιές που χυ -
μούν μες στο κενό . Πέφτουν μιά-μιά και δεν σκοτώνονται .
Γρήγορα από τη σκάλα ξανανεβαίνουν και ξαναρχίζουν , αιώ -
νια γοητευμένες από το μουσικό που παίζει πάντα βιολί με τα
χέρια του που δεν τον ακούνε .


σ . - 21 -

Γυάλινα τέλματα

Juan Gris Εικονογράφηση για την Αποκοιμισμένη κιθάρα

Ανάμεσα στα δίχως αξία και δίχως καμιάν ωφελιμότητα
πράγματα που απαριθμούνται , η ποίηση είναι ασφαλέστατα
ένα από τα πιο εντυπωσιακά .  Πως να εξηγήσει κανείς το ότι
είναι ακριβώς το κοίτασμα που ο άνθρωπος ονειρεύεται κατ'
αρχήν να εκμεταλλευθεί στα σαλέματα της α -
κάθεκτης νιότης του ; Και εξ άλλου πως ν'αντικρύσει κανείς
χωρίς θλιβερό χαμόγελο την ιδέα ότι μπορεί να γεράσει ανα -
μασώντας στίχους ; Με πολύ περισσότερη αυστηρότητα από
τους ξεθωριασμένους στρατηγούς , οι ποιητές έπρεπε να κατα -
λαμβάνονται από το όριο ηλικίας . Υπάρχουν πράγματα πιο
μάταια στη ζωή απ' όλες αυτές τις ομορφιές που κάποια μέρα
τους δώσαμε μια τόσο αποκλειστική σημασία . Αφού διανύσα -
με χωρίς εξασθένηση την εποχή του ονείρου , την εποχή του
χρυσού και εκείνη του λίθου . Οι άλλοι άνθρωποι είναι τώρα με
επιμέλεια ταξινομημένοι μέσα σε φακέελους , συνθλιμμένοι μέ -
σα σε κάσες . Αυτές οι κάσες είναι ερμητικά κλεισμένες , καρ -
φωμένες πάνω σε καράβια που φεύγουν . ΄Ενας ωχρός ορίζον -
ντας τις καταπίνει μέσα στο διφορούμενο χαμόγελό του . Δεν
βλέπω πια τα καράβια . Δεν βλέπω πια τους ανθρώπους , δεν
βλέπω πια τις κάσες .Δεν βλέπω πια την ποίηση παρά ανάμε -
σα από τις γραμμές . Δεν είναι πια για μένα , δεν ήταν ποτέ
για μένα μες στα βιβλία . Κυματίζει μέσα στο δρόμο , μέσα
στον ουρανό , μες στ'αποτρόπαια εργαστήρια , πάνω στην πό -
λη . Ζυγιάζεται επιβλητικά πάνω στη ζωή που κάποιες στι -
γμές την παραμορφώνει . Και τούτος ο ουρανός , ο ταραγμένος
και μεταβλητός , που αντικατοπτρίζεται πάνω στους δρόμους ,
τους μόλις σχεδιασμένους , του μέλλοντος , μέσα στα τέλματα ,
τούτος ο ουρανός που προσελκύει τα χέρια μας , τούτος ο με -
ταξένιος ουρανός , που τον χαϊδέψαμε τόσες φορές σαν ένα ύ -
φασμα πίσω από τα σπασμένα τζάμια , η ποίηση , δίχως λέξεις
και δίχως ιδέες , που αποκαλύπτεται .


σ . - 85 , 86 -

Μετάφραση : Τάκη Βαρβιτσιώτη

εκλογή ποιημάτων 1915 -1966
ΑΡΜΟΣ