Κώστας Ριτσώνης : Μεταφράσεις

Denise Jallais

( 1932 )

 Το σώμα μου μέσα στα μάτια σου

ανάβει πράσινα μικρά στιλέτα

Αγαπάς τα μαλλιά και τις γάμπες μου

την καρδιά και το στόμα μου

΄Ομως εγώ δε θέλω πια να μ' αγαπάς

*

Σ' αγαπώ για όλες τις  συμφορές που μου πετάς

Για τις μέρες που είναι σκληρές και γκρίζες

σα χωριάτικο ψωμί

Και πλέκω μαζί τους το σπίτι , την καρδιά

και το κορμί μου

*

Σαν ένα μικρό γινωμένο ροδάκινο

θα πέσεις μέσα στη ζωή μου

Και θα σε μαζέψω με φροντίδα

*

Διαύγεια

΄Οταν την καρδιά μου πελεκάς

πονώ τόσο πολύ

που θα μπορούσα χωρίς να το καταλάβω

μέχρι τη θάλασσα να τρέξω

Κι εκεί με ησυχία να πεθάνω

όπως ένα κοχύλι

Παιχνίδι

΄Ηπια μαζί σου

ένα ποτήρι

ανοιξιάτικο κρασί

έχεις ακόμα

γύρη στο μαγουλό σου

και μια λιμπελούλα

μες στην τσέπη 

Σύγχρονη Γαλλίδα ποιήτρια από τη Βρετάνη . Η Ντενίζ Ζαγιέ κινήθη -

κε στους αντίποδες του υπερρεαλισμού . ΄Εγραψε ποιήματα χαμηλό -

φωνα για τον έρωτα και για την καθημερινή ζωή .

Robert Desnos

( 1900 - 1945 )

ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΠΟΙΗΜΑ

Σ' έχω τόσο πολύ ονειρευτεί ,

΄Εχω τόσο πολύ βαδίσει , τόσο πολύ μιλήσει ,

Τόσο πολύ αγαπήσει τη σκιά σου ,

Που δε μου μένει πια τίποτε από σένα .

Μου μένει να είμαι η σκιά μες στις σκιές

Να είμαι εκατό φορές πιο σκιά κι απ' τη σκιά

Να είμαι η σκιά που θα έρθει και θα ξανάρθει

μέσα στην ηλιοφώτιστη ζωή

ΜΕΡΜΗΓΚΙ

΄Ενα μερμήγκι δεκαοχτώ μέτρα

είχε καπέλο πάνω στο κεφάλι

- μα δεν υπάρχει ... δεν υπάρχει

΄Ενα μερμήγκι τσουλούσε ένα κάρο

γεμάτο πιγκουίνους και παπάκια

- μα δεν υπάρχει τέτοιο δεν υπάρχει

΄Ενα μερμήγκι μιλούσε ελληνικά

μιλούσε γαλλικά και γιαπωνέζικα

- μα δεν υπάρχει αυτό δεν υπάρχει

Α!... και γιατί όχι ; και γιατί όχι

___________

Ανακαλύπτοντας την αυτόματη γραφή οι υπερρεαλιστές για να την 

προκαλέσουν κατέφευγαν συχνά σε << ειδικούς >> και τους υπνώτιζαν .

Μετά από αυτές τις συνεδριάσεις υπνωτιστικού ύπνου διηγιόντου -

σαν μεταξύ τους τις << εμπειρίες >> τους και ξεσπούσαν στα γραφτά

τους... Από τους πρώτους στο κίνημα ( 1922 ) ο Ρομπέρ Ντεζνό μιλά

συχνά για σκιές και για φαντάσματα γυναικών Στην ποίοηση του που

μοιάζει με καταγραφή ονείρων ( ο ίδιος είχε εργαστεί και σαν μέντι - 

ουμ ) η πίκρα του έρωτα και της μοναξιάς εμφανίζεται συνήθως σε

μεγάλα πεζά ποιήματα αλλού ατόφια υπερρεαλιστικά κι αλλού σα

λαϊκά παραμύθια Οι εμπειρίες του από τα όνειρα , που κατέγραφε

από μικρό παιδί , μπολιάζονται και με λαϊκές κουβέντες ή λογοπαί -

γνια που άκουγε στη λαχαναγορά του Παρισιού όπου πέρασε τα

παιδικά του χρόνια .

Βασικό του βιβλίο είναι το ΣΩΜΑ ΚΑΙ ΑΓΑΘΑ που περιέχει

τα καλλίτερα ποιήματα της φλογερής νεότητάς του ( γεμάτη  πάθος ,

δημοσιεύσεις , μανιφέστα και έριδες ) . Αποχώρησε από τον υπερρεα -

λισμό το 1930 . ΄Ελαβε μέρος στην αντίσταση κατά των Γερμανών και

πέθανε από κακουχίες το 1945 στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως της 

Τερεζίνας .

Pierre Reverdy

( 1889 - 1960 )

ΑΠΕΝΑΝΤΙ

Στην άκρη της στέγης

Μεσημέρι

Τρεις σταγόνες νερού

Κρέμονται στην υδρορροή

Τρία αστέρια

Διαμάντια

Και τα λαμπερά σου  μάτια

Που κοιτάζουν τον ήλιο

Πίσω απ' τα τζάμια

΄Ενα σύννεφο χορεύει

ΟΙ ΣΧΙΣΤΟΛΙΘΟΙ ΤΗΣ ΣΤΕΓΗΣ

Σε κάθε σχιστόλιθο

που γλιστρούσε στη στέγη

Είχαμε

Γράψει ένα ποίημα

Η υδρορροή ήταν στολισμένη με διαμάντια

Και τα πουλιά τα έπιναν

*

Δεν μπορώ να σταματήσω να το λέω ότι η ποίηση

υπάρχει μέσα στον άνθρωπο , μέσα στο αποτέλεσμα της

επαφής του με τα γεγονότα , με τα πράγματα . Αυτός

που δεν το έχει μέσα του απέξω ποτέ δεν θα το δεχτεί

και ακόμα το πιο ωραίο ποίημα του κόσμου που έφερε

κάποιος άλλος  , ένας ποιητής , δεν θα αναβλύσει μέσα του

γιατί το σπέρμα της γονιμοποίησης εκεί δεν υπάρχει .

*

Η τέχνη και η ποίηση δεν είναι εδώ παρά για να δα -

νείσουν στη φύση αυτό που εκείνη δεν μπορεί να φτιάξει

μόνη της . 


Με υπερρεαλιστικές κλωστές υφαίνει τα τοπία του ο ΠΙΕΡ ΡΕΒΕΡ-
ΝΤΙ . ΄Ομως το αποτέλεσμα είναι σχεδόν σαφές ... Κι αυτός σαν ένα
ρυάκι από ποιητική λάβα , ζούσε μοναχικά μέσα σε ένα κόσμο κατά
τη γνώμη του ασαφή . Εκτός από τον έρωτα που τον εμπνέει και τον
απελπίζει έχει για μόνη του παρηγοριά τη ζεστασιά του ποιήματος .
Μια ασταμάτητη έμπνευση τον χαρακτηρίζει που αντανακλά τους
λογισμούς του για τον θάνατο και τη ζωή . Λεγόταν γι' αυτόν πως ήταν
γεμάτος μονιμότητα και καρτερία , μεμψιμοιρία και ζεστασιά , φιλία
και επιφύλαξη . Λεγόταν πως ήταν ( σαν παιδί του υπερρεαλισμού )
άγριος και θυμωμένος κι ότι είχε  μέσα του αίμα ταυρομάχου .