Πως ήθελε τον Καβάφη ο Γ. Σαραντάρης

Πάντα θυμάμαι και αναπολώ με συγκίνηση τον συμπαθιτικώτατο κι αξιαγάπητο φίλο ,

που χάθηκε πρόωρα , τον Γιώργο Σαραντάρη .

Και πως θα μπορούσα να λησμονήσω τις συζητήσεις μας πάνω στην ποίηση , ή μάλ -

λον τους ατέλειωτους μονολόγους του , τις καλοκαιριάτικες νύχτες μας στην Αθήνα ,

πως θα μπορούσα να λησμονήσω τους διαποτισμένους από μια γνήσια φιλοσοφική

διάθεση λεπταίσθητους στίχους του , τον ίδιο , τον ιδιότυπο χρωματισμό της ομιλίας

του , την τόσο υοκειμενική και αδιάλλαχτη κριτική του , όταν μιλούσε για την ποίηση

των συγχρόνων του ;

Πως θα μορούσα να λησμονήσω την περιφρόνησή του για την ερωτική ποίηση , κι ένα

δελτάριο που μου έστειλε το Νοέμβριο του 1939 , μετά που έλαβε μερικά << Ρόδα

θαλάμου >> μου , για να μου πει ότι << τέτοια ποίηση δεν μπορώ να την παραδεχτώ >> .

Και που τέλειωνε έτσι : << Εσείς που ζήσατε κατά έναν τρόπο την ποίηση του Καβάφη ,

γιατί υποχωρείται , αντί να προχωρείτε πέραν από αυτή ; >> . Βέβαια , ήταν κι αυτή μια

άποψη . Μα δεν νομίζω πως η αληθινή κριτική μπορεί να λειτουργεί με τόσο υποκειμε -

νικά  κριτήρια . Ο ποιητής εκμεταλλεύεται τις συγκινήσεις του , κι αυτών ακριβώς την 

αισθητική δικαίωση καλείται να καταξιώσει ή και να απαξιώσει ο κριτικός .

Κανείς δεν θ'αρνηθεί πωωως ο Σαραντάρης ξεχώριζε με τη σκέψη του , όχι όμως και

με ό, τι καλούμαι << κριτική όσφρηση >> . Και αν είναι αυτή την κριτική όσφρηση που

εννοούν  μερικοί , όταν , μιλώντας για τον Σαραντάρη , τον χαρακτηρίζουν << κριτικώτατο >>

( τι φοβερή , αλήθεια , λέξη ! ) , να μου επιτρέψουν να τους πω ότι διαφωνώ μαζί τους .

Ο Σαραντάρης είχε την οπτική των δικών του συγκινήσεων , των δικών του θεωριών ,

των δικών του αντιλήψεων , κι αυτό συγχωρείται απόλυτα σ'έναν δημιουργό , όχι όμως

και σ'ένα κριτικό πνεύμα . Ο ποιητής είναι ελεύθερος να ζητάει από έναν άλλο ποιητή

εκείνο που δεν έχει , ή εκείνο που θα ήθελε να είχε το έργο που κρίνει , ο κριτικός

όμως όχι .

΄Αλλωστε , το ότι ο Σαραντάρης έκρινε τα έργα των άλλων ως δημιουργός με δική του

οπτική και όχι ως κριτικός το διαπιστώνουμε κι από το ποίημά του << Κ.Π.Καβάφης >> ,

ένα ποίημα τυπωμένο σε σχήμα καβαφικού μονόφυλλου το 1939 .

ΤΙΜΟΣ ΜΑΛΑΝΟΣ

Κ . Π . ΚΑΒΑΦΗΣ

Στον κ . Τ . Μ α λ ά ν ο

Γ. Σαραντάρης

Η πόλη όπου γεννήθηκες είναι η

Κωνσταντινούπολη ,

Πόλη του μέλλοντος ,

Ενώ εσύ , προτού πεθάνεις ,

Μέσα στο παρελθόν έπαιζες ζάρια

΄Οχι , η ζωή σου δεν ήταν ωραία

Με τα μυρωδικά

Με τα βιβλία

Με τις εξαίσιες εκείνες

Αλλά ψεύτικες οπτασίες

Αγάπησες ποτέ σου μια Ρωξάνη ;

Ο Αντώνιος της ποίησής σου η

Αλεξάνδρεια 

Γ. ΣΑΡΑΝΤΑΡΗΣ

Γενάρης του 1939

Γιώργος Βλάχος : Η Ελλάδα ταξιδεύει

 

Η Ελλάδα ταξιδεύει σα μαθήτρια γυμνή
τη βιάζουν οι δασκάλοι και το τίποτα υμνεί .
Φόρεσε και μπλε κορδέλα στα λευκά της τα μαλλιά
και διαβάζει Ξενοφώντα σε υπόγεια σχολειά .

Σε καφενέδες έμαθε να ζει
να πίνει νερομένο ούζο
και λέξη δεν κατάλαβε ποτέ
από την ΄΄ Κρονστάνδη ΄΄ σου Καρούζο .

Σε καφενέδες έμαθε να ζει
και ν’ αγκαλιάζει τον αλήτη
και λέξη δεν κατάλαβε ποτέ
απ ‘ τη ΄΄ Νεφέλη ΄΄ σου Ελύτη .

Τις ιδέες μου τις θάβει κι όλο φεύγει σαν τρελή
και με τα προγράμματά της με βολεύει απ ‘ τη Βουλή .
Στις απάτες και στους φαύλους μ’ έχει και κωπηλατώ
σε μια βάρκα που ‘ ναι τρύπια , και το άγνωστο ζητώ .

Σε καφενέδες έμαθε να ζει
να πίνει νερομένο ούζο
και λέξη δεν κατάλαβε ποτέ
από την ΄΄ Κρονστάνδη ΄΄ σου Καρούζο .

Σε καφενέδες έμαθε να ζει
και ν’ αγκαλιάζει τον αλήτη
και λέξη δεν κατάλαβε ποτέ
απ ‘ τη ΄΄ Νεφέλη ΄΄ σου Ελύτη .

Μου τα έχει πάρει όλα τώρα τα ιδανικά
και τη βρίσκω μες στο δρόμο μια ζωή με δανεικά .
Τα παιδιά της τραγουδάνε μέσα σ’ ένα τενεκέ
κι έχει γίνει η Ελλάδα η Μανούλα του τεκέ .

* γραμμένο το 1990

ΜΕΣΑ ΣΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟ ΤΕΤΡΑΒΑΓΓΕΛΟ

 
 Αθήνα 2000

σ . - 39 -
 

Nikanor Parra

ΟΤΑΝ ΟΙ ΙΣΠΑΝΟΙ

΄Οταν οι Ισπανοί ήρθαν στη Χιλή

Τα 'χασαν στην κυριολεξία γιατί εδώ

δε βρήκαν ούτε ασήμι ούτε χρυσάφι

χιόνι και τριμμένη πέτρα , ναι , τριμμένη πέτρα και χιόνι

τίποτα δηλαδή που ν'αξίζει τον κόπο

τα είδη διατροφής ήταν ελάχισταα

και συνεχίζουν να 'ναι θα μου πείτε

είναι ακριβώς αυτό που ήθελα να τονίσω

ο κόσμος στη Χιλή πεινάει

κι ας ξέρω πως ομολογώντας το

μπορεί να καταλήξω στην Πισάγουα

αλλά ο αδιάφορος Χριστός του ΄Ελκι

δεν μπορεί παρά να λέει την αλήθεια

ας μου το συγχωρέσει ο στρατηγός Ιμπάνιεθ

μα στη Χιλή ούτε έχουν ακουστά για ανθρώπινα δικαιώματα

ούτε για ελευθερία του τύπου

εδώ διατάζουν όσοι έχουν τον παρά

κι η αλεπού φυλάει το κοτάτσι

αλλά πείτε μου , αλήθεια ,

σε ποια χώρα σέβονται τ'ανθρώπινα δικαιώματα ;

Μετάφραση : Ρήγας Καπάτος

EKATH

σ . -76 -

Cuando los españoles llegaron a Chile


CUANDO los españoles llegaron a Chile
se encontraron con la sorpresa
de que aquí no había oro ni plata
nieve y trumao sí: trumao y nieve
nada que valiera la pena
los alimentos eran escasos
y continúan siéndolo dirán ustedes
es lo que yo quería subrayar
el pueblo chileno tiene hambre
sé que por pronunciar esta frase
puedo ir a parar a Pisagua
pero el incorruptible Cristo de Elqui no puede tener
otra razón de ser que la verdad
el general Ibañez me perdone
en Chile no se respetan los derechos humanos
aquí no existe libertad de prensa
aquí mandan los multimillonarios
el gallinero está a cargo del zorro
claro que yo les voy a pedir que me digan


en qué país se respetan los derechos humanos. 


cenicientademendigosyladrones.chile.